زمینه‌های همکاری اقتصادی و تجاری دو جانبه ایران با ترکیه

طی سال‌های اخیر ایران در تجارت با ترکیه به عنوان پنجمین شریک مهم تجاری همواره از مازاد ترازتجاری برخوردار بوده است؛ بر اساس گزارش گمرک کشور حجم تجارت با ترکیه را در سال 1396 معادل 2/7 میلیارد دلار بود که حدود 4 میلیارد دلار از آن مربوط به صادرات و 2/3 میلیارد دلار نیز مربوط به واردات بوده است. در سال 1397 ارزش تجارت با ترکیه به 9/4 میلیارد دلار کاهش یافت که 6/2 میلیارد دلار مربوط به واردات و مابقی (3/2 میلیارد دلار) مربوط به صادرات بوده است. تراز مثبت تجاری در سال 1396 به شدت متکی به صادرات گاز طبیعی بوده است؛ کاهش 65 درصد صادرات این قلم کالا سبب تراز تجاری منفی در سال 1397(248 میلیون دلار) شده است. در واقع تمرکز صادراتی بسیار شدید در مقابل تنوع وارداتی بسیار بالا از ویژگی‌های مهم تجارت ایران با ترکیه است. در سال 1397 از تعداد 1048 قلم کالا (کد HS هشت رقمی) صادراتی به ترکیه، فقط یک کالا یعنی گاز طبیعی 35 درصد از ارزش کل صادرات را به خود اختصاص داده است(در سال 1396 این سهم 59 درصد بود) و در مقابل پنج قلم عمده وارداتی از ترکیه از بین تعداد 3061 قلم کالا سهمی در حدود 4/17 درصد را به خود اختصاص داده‌اند. تمرکز شدید صادراتی در تجارت یک تهدید محسوب می شود زیرا اخلال در صادرات چند کالا عمده صادراتی منجر به افت شدید صادرات و کاهش درآمدهای ارزی کشور خواهد شد. از این رو ضرورت دارد که از همه پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های کشور برای افزایش تنوع صادراتی استفاده شود. از آن مهم‌تر، در شرایط حساس کنونی که علیرغم دستیابی به توافق برجام، بدلیل خروج امریکا از این توافق‌نامه، کشور بایستی بدنبال کاهش اثرات سوء تشدید تحریم‌های آمریکا باشد، نقش کشورهای همسو از جمله ترکیه بسیار حائز اهمیت است. موقعیت ژئوپولتیکی ایران و ترکیه را می‌توان مهمترین عنصر برای همکاری‌های گسترده‌تر دانست. به نظر می‌رسد به همین دلیل روابط گسترده دو کشور نسبت به دیگر همسایگان از استحکام و ثبات بیشتر برخوردار است. برای تداوم و تقویت این روابط، حرکت در راه ایجاد منافع متقابل اقتصادی و در پیش گرفتن راهبردهای سیاسی مکمل در نقش آفرینی منطقه‌ای را بایستی با جدیت دنبال کرد.  بر این اساس، شناسایی فرصت‌ها و زمینه‌های توسعه همکاری بین ایران و ترکیه و همچنین ارایه راهکارهای اجرایی به منظور تداوم همکاری‌های گذشته و تعمیق آن‌ها بسیار حائز اهمیت است.

 

دانلود فایل 

 

محصولات پژوهشی
ارتباط با ما

 آدرس: تهران، خيابان كارگر شمالی، روبروی پارك لاله، ساختمان ١٢۰٤
 تلفن: ٦٦٤٢٢٣٧٨-٨۰
 دورنگار: ٦٦٩٢٩٦٣٤
 پست الكترونيک: info@itsr.ir