ابعاد اقتصادی عضويت ايران در پیمان شانگهای
تهیه کننده: مسعود کمالی اردکانی
در سال 1996 به ابتکار دو کشور چین و روسیه «گروه شانگهای 5» متشکل از 5 کشور همسایه روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان، به منظور رفع اختلافات مرزی، تقویت اعتماد متقابل و ایجاد حسن هم‌جواری ایجاد شد. در پایان اجلاس بیست و یکم که در سال 2021 با عضویت جمهوری اسلامی ایران به اتفاق آراء رسماً موافقت شد. حضور ایران در یک سازمان منطقه‌ای با مأموریت اصلی تأمین امنیت، دارای 20 درصد جمعیت جهان و بیش از یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی جهان در کنار قدرت‌های اقتصادی همچون چین و روسیه، اهمیت این عضویت را در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی دوچندان می‌کند؛ اما دستیابی به منافع اقتصادی از بابت این عضویت، مستلزم شرایط آینده اقتصاد ایران و نحوه تعامل با اعضای سازمان مذکور است.
عضویت در این پیمان (سازمان) طبیعتاً مواهب عضویت در پیمان‌های منطقه‌ای همچون تقویت ثبات و امنیت، افزایش ضریب نفوذ بین‌المللی، افزایش قدرت چانهزنی در مجامع بین‌المللی، مقابله با یک‌جانبه‌گرایی و احتمالاً توسعه همکاری‌های اقتصادی را به همراه خواهد داشت، چراکه کارکرد اصلی این سازمان تقویت امنیت است و توسعه همکاری‌های اقتصادی در درجه دوم قرار دارد. به نظر می‌رسد تلاش در جهت بازگشت به برجام و رفع تحریم‌های اقتصادی و همچنین پیوستن به برخی معاهدات بانکی و مالی بین‌المللی می‌تواند امکان بهره‌برداری از فرصت‌های عضویت در این سازمان منطقه‌ای را بیشتر نماید.