آسیب‌شناسی حمل‌ونقل جاده‌ای و دریایی در ایران با رویکرد توسعه صادرات کشور

حمل‌ونقل و صنایع وابسته به آن، یکی از مهم‌ترین محورهای توسعه اقتصادی محسوب می‌گردند. گستردگی منحصر به فرد فعالیت‏هایی که در بخش حمل‌ونقل انجام می‏گیرد و همچنین، تحولات سریع فناوری در این بخش، ارتباط میان آن و فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی را آن چنان حساس و پیچیده ساخته است که کارشناسان اقتصادی، از بخش حمل‌ونقل به عنوان نیروی محرکه توسعه یاد کرده و کارآمدی و توانمندی آن را، زمینه‌ساز توسعه همه جانبه کشورها می‏دانند. حمل‌ونقل یکی از مولفه‌های مهم حوزه لجستیک است که بخش قابل توجهی از هزینه‌های لجستیکی را به خود اختصاص می‌دهد.

شواهد و محاسبات، نشان از عدم کارایی مطلوب زیرساخت‏های لجستیکی (از جمله شیوه‌های حمل‌ونقل) کشورمان دارند. هزینه‌های لجستیکی از جمله مولفه­های تاثیرگذار بر رقابت­پذیری اقتصاد و تجارت هر کشوری بوده و با سطح توسعه‌یافتگی آن رابطه مستقیم دارد. در واقع هر چه میزان توسعه‌یافتگی در حوزه‌های اقتصادی و زیرساخت‌های لجستیکی یک کشور بالاتر باشد، نسبت هزینه­های لجستیکی آن کشور به میزان تولید ناخالص داخلی پایین­تر خواهد بود. نمودار 1-1 مقدار این شاخص را در ایران و برخی کشورهای قاره آسیا و آمریکا مقایسه می‌کند. مشاهده می‌شود که در کشورهای توسعه‌یافته سهم این هزینه‌ها زیر 10 درصد و در کشورهای در حال توسعه آسیایی در حدود 14 الی 15 درصد است. اما کشور اندونزی وضعیت مناسبی در این شاخص نداشته است. طبق برآوردهای اولیه در سال 1388، هزینه­های ملی لجستیک در ایران معادل حدود 15 درصد تولید ناخالص داخلی بوده است[1] که با توجه به قدیمی‌بودن برآورد فوق، امکان مقایسه واقعی آن با عملکرد کشورهای دیگر وجود ندارد.

 

 

 

[1]. با توجه به عدم محاسبه دقیق این شاخص برای کشورمان، این برآورد به کمک رگرسیون چندمتغیره شاخص‌های کلان جغرافیایی و اقتصادی کشورهای جهان و سهم هزینه لجستیک ملی آن‌ها و سپس تخمین آن برای ایران صورت گرفته است.

محصولات پژوهشی
ارتباط با ما

 آدرس: تهران، خيابان كارگر شمالی، روبروی پارك لاله، ساختمان ١٢۰٤
 تلفن: ٦٦٤٢٢٣٧٨-٨۰
 دورنگار: ٦٦٩٢٩٦٣٤
 پست الكترونيک: info@itsr.ir