تاریخ:

1387

مجری:

خلیل حیدری

کلیدواژه ها:

نان، هزینه‌خانوار، ماتریس حسابداری اجتماعی، یارانه، آنالیز قیمت، حامل‌های انرژی

در پژوهش حاضر تلاش گردید تا با بررسی جایگاه و نقش نان در سبد هزینه خانوارهای شهری و روستایی کشور از یک طرف و بررسی آنالیز هزینه‌های تولید نان در نانوایی‌های کشور تصویری از وضعیت موجود به‌دست آید تا با استفاده از تکنیک ماتریس حسابداری اجتماعی اثر حذف یارانه‌ها بر سبد هزینه خانوار و هزینه تولید نان برآورد گردد. این امر امکان آزمون فرضیه‌های تحقیق را فراهم نمود. در پایان تلاش گردید حاصل مطالعات مربوط به تجربه کشور در زمینه حذف یارانه‌ها به‌ویژه یارانه نان در کشورهای مختلف بررسی گردد تا از این رهگذر درس‌های لازم آموخته شود. در این بخش خلاصه نتایج به‌دست‌امده ارائه می‌گردد. 1.نتایج آنالیز هزینه تولید نان در این بخش نشان داد که در حال حاضر باتوجه‌به یارانه آرد سهم هزینه‌ای آن در تولید نان بسیار اندک است به‌طوری که در سال 1386 سهم مواد اولیه در تولید نان 14درصد، سهم دستمزد 5/72درصد و سهم سایر هزینه‌های سربار 5/13درصد بوده‌است. در صورتی که یارانه نان حذف گردد این سهم به شدت جابجا خواهد شد. 2. نتایج دلالت بر آن دارد که حذف یارانه آردگندم به تنهایی هزینه خانوارهای کم‌درآمد شهری را حدود 18درصد و هزینه خانوارهای پردرآمد شهری را حدود 17درصد افزایش خواهد داد. 3.تاثیرپذیری خانوارهای کم‌درآمد و پردرآمد شهری از حذف یارانه نان اختلاف زیادی ندارد. 4.بر اساس نتایج حاصل مخارج خانوارهای کم‌درآمد روستایی از حذف یارانه نان حدود 24درصد افزایش خواهد یافت در حالی که سبد مخارج خانوارهای پردرآمد روستایی تنها 22درصد افزایش خواهد داشت. 5.نتایج نشان می‌دهد اولا تاثیرپذیری خانوارهای روستایی بیشتر از خانوارهای شهری است، ثانیا اختلاف تاثیرپذیری خانوارهای پردرآمد و کم‌درآمد شهری از حذف یارانه نان کمتر از خانوارهای روستایی است. 6.مخارج کل خانوارهای کم‌درآمد شهری با حذف یارانه نان و حامل‌های انرژی حدود 33درصد افزایش خواهد داشت در حالی که مخارج خانوارهای پردرآمد شهری حدود 37درصد افزایش خواهد یافت. برای خانوارهای کم‌درآمد و پردرآمد روستایی این افزایش به ترتیب حدود 43 و 45درصد خواهد بود. این نتایج نشان می‌دهند اولا تاثیرپذیری خانوارهای روستایی از حذف یارانه‌ها بیشتر از خانوارهای شهری است، ثانیا اختلاف تاثیرپذیری خانوارهای پردرآمد و کم‌درآمد روستایی در مجموع از حذف یارانه‌ها کمتر از خانوارهای شهری است، اگرچه این اختلاف قابل ملاحظه نمی‌باشد. 7.در هر صورت یکی از نکاتی که در اجرای سیاست‌های اصلاح یارانه‌ها بایستی مدنظر قرار بگیرد این است که دولت نبایستی فشار و بار اثرات سوء این سیاست‌ها را بر دوش یک قشر خاص و آسیب‌پذیر تحمیل نماید و قبل از هر چیزی بسترسازی و آماده‌سازی حمایت‌ از گروه آسیب‌پذیر و تلاش برای همراه نمودن آن‌ها در این فرایند، از ضروریات موفقیت برنامه‌ها به شمار می‌آید. در بلندمدت نیز از طریق فعال نمودن مراکز مشاوره‌ای آسیب‌های اجتماعی و آگاهی از نحوه تغییرات وضعیت فقرا و اقشارآسیب‌پذیر، دولت می‌تواند از فشارهای وارده برآن‌ها کاسته و فرایند اصلاحات را تا رسیدن به مقصد دنبال نماید. بنابراین، برای مجهز کردن این مراکز مشاوره‌ای و تحقیقاتی، امکانات مورد نیاز برای برقراری هر چه بهتر ارتباط بین محققان و مردم و آگاهی از مشکلات جاری و نیز زمینه‌سازی برای سرعت بخشیدن به کسب و کشف اطلاعات مرتبط از ضروریات یک اصلاحات موفق به شمار می‌آیند. در این راستا بایتسی سرعت انتقال اطلاعات پردازش شده از مراکز تحقیقاتی به دفاتر و مجالس تصمیم‌گیری دولت در حد کافی زیاد باشد تا از هرگونه تنش و ناهنجاری‌های اجتماعی در اسرع وقت جلوگیر به عمل آید.