تاریخ:

1398

نویسنده:

محمد قاسمي

کلیدواژه ها:

جوینت ونچر، سرمایه‌گذاری مشترک، حقوق رقابت، توافقات افقی، ادغام و تملک، توافقات تجاری بین‌المللی.

با توجه به گسترش بیش از پیش جوینت ونچرهای بین‌المللی در تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی و ایفای نقشِ موثر این قالب قراردادی گسترده، در زمینه‌ی رونق اقتصادی، جذب سرمایه‌ی خارجی و انتقال فناوری، شایسته است در کنار این کارکردهای مثبت ، چالش‌های احتمالی جوینت ونچر بر نظام رقابتی کشورها مختلف نیز مورد بررسی قرار گیرد. رویکرد مقررات رقابتی در بررسی جوینت ونچر، بسته هر نوع از آنها و میزان مشارکت و ادغام داراییها یا فعالیتهای بنگاههای مادر، متفاوت است. در حالی که جوینت ونچر همواره بر پایه‌ی یک قرارداد استوار است و اصولاً می‌بایست طبق مقررات رقابتی مربوط به توافقات مورد بررسی قرار گیرد، در بسیاری از موارد به علت ماهیت خاص این همکاری، ممکن است به مثابه‌ی پوششی برای ادغام شرکتها در یکدیگر و تبانی بنگاهها واقع شود و نهادهای رقابتی کشورهای مختلف را مجاب به اِعمال مقررات ادغام بر آنها نماید. با این وجود در جوینت ونچرهایی که تنها موضوع خاصی از همکاری را تشکیل می‌دهند و به عبارتی دیگر، جوینت ونچر با کارکرد کامل قلمداد نمی‌شوند، ریسک‌های متفاوتی ممکن است به وجود آید، که مقابله با آنها مستلزم پیشبینی مقرراتی جداگانه برای هر نوع از جوینت ونچر میباشد. به طور کلی در نظام‌های حقوق رقابت پیشرفته دنیا، جوینت ونچرها اصولاً تحت قاعده‌ی معقولیت مورد بررسی قرار می‌گیرند. در نظام حقوق رقابت ایران لازم است ضمن شناسایی تفاوت بین جوینت ونچرهای با کارکرد کامل و غیر آن، ریسک‌های مربوط به هر نوع از جوینت ونچرها نیز شناسایی شود تا در اِعمال مقررات حقوق رقابت بر آنها شفافیت کامل وجود داشته باشد. علاوه بر این، لازم است ضابطه‌هایی کمی به خصوص در بحث مربوط به شناخت مفهوم تمرکز و موقعیت مسلط در بازار ذکر شود تا امکان پیش‌بینی وضعیت غالبی که به جهت انعقاد یک جوینت ونچر به وجود آمده است، مشخص شده باشد.