تاریخ:

آذر 1400

نویسنده:

مهدی رضائی, حسن ثاقب, زورار پرمه

کلیدواژه ها:

رابطه مبادله، محصولات صنایع شیمیایی

ایران به‌واسطه برخورداری از منابع نفت و گاز طبیعی، همچنین به پشتوانه مراکز علمی و قشر تحصیل‌کرده، دارای مزیت رقابتی در تولید محصولات شیمیایی و دارویی است و این صنایع، نقش پررنگی در تولید صنعتی و تجارت ایران ایفا می‌کنند. از منظر تجارت، محصولات حاصل از این صنایع به‌واسطه مزیت کشور، سهم زیادی در صادرات غیرنفتی ایران دارند و به‌طور متوسط، حدود 30 درصد از کل صادرات کالایی کشور در سال‌های اخیر، متعلق به محصولات صنایع شیمیایی بوده است. سهم محصولات صنایع شیمیایی در واردات کالایی کشور نیز بالاست، به‌طوری‌که متوسط این سهم، حدود 15 درصد است، از این رو شناسایی بخش‌های پیشرو و تدقیق در میزان نقش‌آفرینی آنها در اقتصاد کشور می‌تواند نقش بسزایی در اثربخشی تخصیص منابع محدود و به دنبال آن رشد و توسعه کشور داشته باشد. با توجه به این موارد اکتفا به روندهای صادرات و واردات محصولات برای ارزیابی عملکرد صادراتی کافی نیست. یکی از ابزارها برای بررسی عملکرد تجاری، رابطه مبادله است. رابطه مبادله، مقوله بسیار مهمی است که اقتصاددانان توسعه برای بررسی رابطه توسعه اقتصادی با تجارت یک کشور، از آن استفاده می‌کنند. بنا بر تعریف، رابطه مبادله، قیمت نسبی صادرات برحسب واردات است. این رابطه، از نسبت قیمت محصولات صادراتی به قیمت محصولات وارداتی به دست می‌آید. این به معنای این است که به ازای هر یک واحد خرید محصولات شیمیایی از دنیای خارج، چند واحد از همین محصولات باید به دنیای خارج صادر شود.