تاریخ:

1388

مجری:

حسن ثاقب

کلیدواژه ها:

موافقت نامه تجارت آزاد (FTA)، ج.ا. ایران، شورای همکاری خلیج فارس، پتانسیل تجاری، اکمال تجاری، مزیت نسبی صادراتی، اشتغال صنعتی

نتایج تحقیق حاکی از وجود اکمال تجاری هم در صادرات و هم در واردات بین ایران و شورای همکاری خلیج فارس (PGCC) و ارتقاء این وضعیت طی سال‌های اخیر دارد. همچنین میزان کامل‌کنندگی تجاری بین صادرات ایران و واردات کشورهای عضو PGCC در وضعیت مناسب‌تری نسبت به میزان کامل‌کنندگی بین واردات ایران و صادرات کشورهای مذکور قرار دارد. لذا شرایط مناسب‌تری برای توسعه بیشتر صادرات ایران به کشورهای مذکور در مقایسه با واردات وجود دارد اما تجارت تحقق یافته عکس این قضیه است؛ بطوری‌که یافته‌های تحقیق در زمینه پتانسیل‌های تجاری حاکی است طی سال‌های اخیر علیرغم افزایش پتانسیل‌های صادراتی و وارداتی ایران در تجارت با شورا و روند رو به رشد آنها نه تنها شکاف بین توان صادرات و واردات ایران به نفع واردات افزایش یافته است بلکه روند افزایش صادرات تحقق یافته در مقابل واردات تحقق یافته قادر به کاهش شکاف بین صادرات و واردات در تجارت با کشورهای مذکور نشده است. ضمن اینکه بخش اعظمی از پتانسیل‌های صادراتی قابل تحقق کشور شامل مواد اولیه صنعتی نظیر فلزات اساسی و مواد خام کشاورزی می‌باشند. بطور کلی این نتایج گویای دسترسی بهتر صادرکنندگان کشورهای مذکور به بازار ایران در مقایسه با دسترسی ایران به بازار کشورهای مذکور می‌باشد. بررسی کالاهای واجد مزیت نسبی نشان داده است که بخش اعظم پتانسیل‌های صادراتی ایران مربوط به اینگونه کالاها است اما هنوز نیمی از آن هم تحقق پیدا نکرده است و کشورهای عضو pGCC در این زمینه نیز توفیق بیشتری داشته‌اند. بررسی‌های تحقیق نشان می‌دهد اثرات نامطلوب موافقت‌نامه در زمینه کاهش تولید و اشتغال صنایع کشور پس از FTA، متمرکز بر برخی از بخش‌ها و صنعتی می‌باشد که امکان اتخاذ شیوه‌های حمایتی برای جلوگیری از آسیب‌ به آنها در قالب موافقت‌نامه وجود دارد.