تاریخ:

ارديبهشت 1392

نویسنده:

محمد رضایی‌پور

کلیدواژه ها:

برنامه پنجم توسعه - رهنمودهای و سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری

برنامه‌ریزی توسعه اقدامی است آگاهانه در جهت بوجود‌ آوردن تغییرات کیفی معنادار در ساختار نظام اقتصادی بمنظور افزایش سطح بهره‌وری اقتصاد ملی و رفاه شهروندان(مومنی،1374). این فرآیند با استفاده از کنترل برخی متغیرها، ایجاد تغییرات حساب‌شده در برخی متغیرها، اصلاح روندها و متوقف ‌نمودن روندهایی که باعث ایجاد دورهای باطل می‌شوند، انجام می‌پذیرد. از این روست که برنامه‌ریزی توسعه فرآیند پیچیده‌ای است و مراحل بسیاری را در بر می‌گیرد. درک این نکته که چگونه در هر مرحله پیش برویم، برای اجرای موفقیت‌آمیز یک برنامه‌ توسعه ضرورت دارد. در این راستا ساختار هر برنامه می‌باید از یک شبکة اهداف سلسله مراتبی تبعیت کند که شامل اهداف و نشان هستند(میرزایی،1383). اهداف نشانگرهایی هستند که دستیابی به آنها به عنوان وضعیت مطلوب تعیین شده است و در افق برنامه‌ریزی پنج‌ساله، قابل دسترسی هستند و می‌توانند تصویر تحقق وضعیت مطلوب را نشان دهند. نشان اهداف خردشده عملیاتی هستند که دستیابی به آنها مقدمة دستیابی به نشان‌های بعدی است. و با دستیابی به آنها می‌توان به اهداف نزدیک شد. نظر به اینکه برنامه توسعه، سندی است که در آن اهداف و نشان ها در چهارچوب محدودیت‌ها و منابع پیش‌بینی شده ترسیم گردیده است. لذا با تغییر شرایط کلان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور، این اهداف ممکن است بلحاظ اولولیت های دچار تغییر شوند. به عبارت دیگر همیشه این امکان وجود ندارد که تمام پیشامدهای جامعه پیش‌بینی شود. برخی از پیامدها، تنها در فرآیند اجرای برنامه رخ می‌نماید. بنابراین در حین اجرای برنامه باید بازخوردگیری وجود داشته باشد تا بازبینی یا اصلاح فوری برنامه را تضمین کند. مطالب مذکور مقدمه ای بود که عنوان نمائیم در شرایطی که تحریم های اقتصادی و سیاسی خصمانه کشورهای غربی و آمریکا کشور را بلحاظ درآمدی و هزینه های جاری دچار تغییرات اساسی نموده است. اولویتهای برنامه پنجم توسعه نیز باید دچار اصلاحاتی شوند که بدون شک اسناد بالادستی نظام و بخصوص رهنمودهای اخیر مقام معظم رهبری محورهای این تغییرات و اصلاحات را مشخص می نماید. لذا با توجه به نقش پررنگ وزارت صنعت، معدن و تجارت(صمت) در اهداف برنامه پنجم توسعه تصمیم گرفته شد تا در قالب گزارش حاضر ضمن مرور اهداف و مواد اولیه قانون برنامه پنجم با محوریت وزارت صمت، با بهره گیری از رهنمودهای مقام معظم رهبری پس از تحولات دو سال اخیر، به ارائه پیشنهادهای اصلاحی در راستای تطبیق مواد مربوطه با این اسناد بپردازیم