تاریخ:

مهر 1391

نویسنده:

مهدی رضائی

کلیدواژه ها:

سرمایه گذاری صنعتی - صادرات - غیرنفتی

این گزارش به رتبه‌بندی زیربخشهای بخش تولید کارخانه‌ای ایران در راستای سرمایه‌گذاری و در جهت توسعه صادرات ایران پرداخت. همانطور که ملاحظه گشت، شاخصهای مرتبط با صادرات، در مرکز توجه قرار گرفتند. با توجه به روش‌شناسی که این گزارش انتخاب کرد، 92 فعالیت رتبه‌بندی و گزارش شدند. به طور کلی، دیده شد که فعالیتهائی که از محصولات نفت خام و مواد معدنی و طبیعی و یا محصولات حاصل از پالایش نفت خام، به عنوان مواد اولیه و واسطه‌ای استفاده می‌کنند، در رتبه‌های نخست سرمایه‌گذاری در جهت صادرات قرار دارند؛ با اینحال چندین نکته مهم را می‌باید در نظر داشت: برخی از فعالیتهای حائز صلاحیت برای سرمایه‌گذاری و توسعه صادرات، آلودگی بالائی ایجاد می‌نمایند و لذا، مناسب است که اینگونه فعالیتها از فناوری مناسب برخوردار گردند؛ به نحوی که آسیب‌رسانی آنها به محیط زیست، کمتر گردد. با توجه به برخورداری ایران از منابع نفت و گاز، انرژی‌بری یکی از مولفه‌های مهم برای انتخاب یک فعالیت برای سرمایه‌گذاری و صادرات می‌باشد. اگر قیمت حاملهای انرژی بسیار بالا باشد، برای بنگاه‌های ایرانی، دسترسی به انرژی، مزیتی تلقی نمی‌گردد و بنابراین، قیمت‌گذاری حاملهای انرژی برای فعالیتهای صنعتی، می‌باید به‌گونه‌ای باشد که صنایع بتوانند از آن به عنوان مولفه‌ای برای رقابت با بنگاه‌های خارجی در صحنه تجارت بین‌الملل استفاده کنند. همانطور که ملاحظه گشت، سرمایه‌گذاری در فعالیتهای مرتبط با ساختمان‌سازی با توجه به جهت‌گیری سرمایه‌گذاری کشورهای منطقه، می‌تواند موجب نفوذ صنایع ایران در بازارهای منطقه و کسب درآمدهای ارزی گردد؛ با اینحال این سیاست مستلزم مهارتهای بازاریابی، افزایش کفیت محصول و بهبود روابط سیاسی و تجاری ایران با این کشورهاست. به طور کلی برای تمامی فعالیتهای منتخب در این گزارش، فنون بازاریابی، استفاده از فناوری مناسب و بهبود روابط با دنیای خارج، برای افزایش صادرات مهم می‌باشد. بسیاری از فعالیتهای دارای اولویت برای سرمایه‌گذاری در راستای افزایش صادرات، دارای کارگاه‌های کوچک می‌باشند. صادرات بیشتر، مستلزم تولید بیشتر است و بنابراین برای موفقیت در توسعه صادرات، می‌باید اندازه فعالیت بنگاه‌ها را نیز گسترش داد. آنچه که بسیار مهم است و باید نسبت به آن دقت نمود، این است که یک فعالیت نوعی اولویت‌دار برای سرمایه‌گذاری در راستای صادرات، دارای محصولات متنوع تولیدی می‌باشد که در این میان، برخی از محصولات آن فعالیت نوعی ممکن است از حیث واردات مهم باشند و سهم به‌سزائی در کل واردات صنعتی ایران داشته باشند؛ یعنی این امکان وجود دارد که محصولات یک فعالیت هم از حیث واردات و هم از حیث صادرات، مهم باشند و یا اینکه فقط برخی از محصولات یک فعالیت حائز صلاحیت برای سرمایه‌گذاری و صادرات باشد؛ بنابراین رتبه‌بندی و انتخاب یک فعالیت، مستلزم این است که محصولات آن فعالیت نیز مورد بررسی قرار گیرد. همانطور که در این گزارش گفته شد، فعالیتهائی که مربوط به بازیافت می‌باشند، جایگاهی در صادرات ایران ندارند؛ اما توجه به این نوع فعالیتها باعث می‌گردد تا از هدر رفتن منابع طبیعی و کانی، جلوگیری گردد.