اثرات پذیرش موافقتنامه ضوابط تجاری سرمایهگذاری سازمان جهانی تجارت (TREMS) بر حساب جاری ایران (با توجه به تجربه سایر کشورها)
- تاریخ:
- 1389
- مجری:
- یحیی فتحی
- کلیدواژه ها:
- سرمایهگذاری خارجی، ضوابط تجاری سرمایهگذاری، حساب جاری و سازمان تجارت جهانی
الف) در خصوص کشورهای عضو سازمان جهانی تجارت: به طور خلاصه نتایج بدست آمده از این تحقیق را می توان در دو مورد زیر خلاصه کرد: 1.تفاوت معنیداری بین اثرگذاری سرمایهگذاری خارجی بر حساب جاری کشورها قبل و بعد از عضویت در سازمان جهانی تجارت وجود دارد. به طوری که در دوره بعد از عضویت این کشورها در سازمان جهانی تجارت، اثر منفی سرمایه گذاری مستقیم خارجی روی حساب جاری تا حد زیادی کاهش مییابد. 2.اعمال ضوابط تجاری سرمایه گذاری موجب بهبود اثر سرمایهگذاری خارجی بر حساب جاری کشورهای مورد بررسی در تحقیق شده است. ب) در مورد ایران (نتیجه شبیه سازی): مطالعه تجربی عوامل مؤثر بر حساب جاری ایران نشان میدهد که اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر حساب جاری ایران منفی بوده است. همچنین، بررسی قانون سرمایهگذاری خارجی ایران و آییننامه اجرایی آن نشان میدهد که نوعی الزام تراز ارزی در این قانون وجود دارد که مغایر با ماده (11) گات است. از طرف دیگر علیرغم اینکه در مواد قانون حمایت و تشویق سرمایهگذاری خارجی ایران، محتوای داخلی، تراز تجاری و فروش داخلی الزام نشده است، اما تصمیمگیری در مورد سرمایهگذاری خارجی و شرایط آن با نظر هیأت سرمایهگذاری خارجی ایران صورت میگیرد و در تصمیمگیری این هیأت منعی برای الزام محتوای داخلی، تراز تجاری، تراز ارزی و فروش داخلی به طرف خارجی ذکر نشده است. به عبارت دیگر علیرغم اینکه در قانون سرمایهگذاری خارجی کشور بعضی الزامات مغایر با مواد گات وجود ندارد اما هیأت سرمایهگذاری خارجی میتواند در هنگام بررسی درخواست سرمایهگذاری خارجی، این الزامات را به سرمایهگذار خارجی تحمیل نماید. با توجه به این مسئله باید ایران را جزء کشورهای گروه دوم (یعنی کشورهای دارای الزامات داخلی سرمایهگذاری مغایر با اصول گات) به حساب آوریم. در این صورت انتظار داریم با پذیرش موافقتنامه ضوابط تجاری سرمایهگذاری توسط ایران پس از عضویت در سازمان جهانی تجارت و رفع یا اصلاح موارد مغایرت، اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر حساب جاری کشور، مثبت شود.