تاریخ:

آذر 1392

نویسنده:

پریسا یعقوبی منظری

کلیدواژه ها:

مشوق مالیاتی - سرمایه گذاری مستقیم خارجی

در دنیای امروز سرمایه گذاری خارجی نقش مهمی در جذب فناوری و شیوه های نوین مدیریتی دارد و اکثر کشورهای درحال توسعه با یکدیگر در جذب آن رقابت می کنند. با این تفسیر، شناخت شیوه ها و مشوق هایی که کشورها برای جذب سرمایه خارجی به کار می گیرند از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از مهمترین شیوه های انگیزشی برای جذب سرمایه خارجی استفاده از مشوق های مالیاتی است. از همین رو در این گزارش انواع مشوق های مالیاتی متداول در دنیا برای جذب سرمایه مستقیم خارجی بررسی شده است. اهم یافته های آن به شرح زیر است: کشورها مشوق‌های مالیاتی را برای اهدافی مانند سرمایه‌گذاری منطقه‌ای، سرمایه‌گذاری بخشی، افزایش و بهبود عملکرد و انتقال تکنولوژی به‌کار می‌برند. اصول کلی که کشورها در طراحی مکانیسم‌های مالیاتی جهت جذب سرمایه‌گذاری خارجی باید مدنظر داشته باشند، عبارتند از: سادگی فرآیندها، هزینه‌های پایین مدیریتی و اجرایی، قابلیت اطمینان و پایداری. در فرآیند جذب سرمایه‌گذاری خارجی دو مسئله مهم، تأثیر محیط بین المللی بر فرآیند جذب سرمایه‌گذاری خارجی و اهمیت وضعیت کمی و کیفی زیرساخت‌های داخلی (اقتصادی، حقوقی، صنعتی و ..) اهمیت فوق العاده ای دارد. به‌طور کلی مشوق‌های مالیاتی به دوازده نوع تقسیم می‌شود که عبارتند از: کاهش نرخ مالیات بر درآمد شرکت‌ها، انتقال زیان به سال‌های آتی، معافیت‌های مالیاتی، کمک‌های سرمایه‌گذاری، تخفیف مالیاتی سرمایه‌گذاری، کاهش مالیات بر سود سهام و بهره پرداخت شده به خارج، نرخ ترجیحی سود سرمایه بلند مدت، تخفیف نرخ هزینه‌های علمی- آموزشی، تعرفه صفر یا کاهش تعرفه، تخفیف مبتنی بر اشتغال، تخفیف در نرخ مالیات برحسب میزان ارزش افزوده، تخفیف مالیات از درآمد ارزی. بررسی مشوق‌های مالیاتی در کشورهای مختلف نشان داد که در اکثر کشورها "تخفیف در نرخ مالیات بر ارزش افزوده" و "معافیت مالیاتی" جهت جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مقابل، کشورهای توسعه یافته، بیشتر از کمک‌های سرمایه‌گذاری و تخفیف مالیاتی سرمایه‌گذاری استفاده می‌نمایند. بررسی انواع مشوق‌های مالیاتی جهت جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران نشان می دهد، با وجود آن‌ که مشوق‌های مالیاتی گوناگونی در حوزه‌های کشاورزی، صنعت و خدمات وجود دارد ولی ایران بیشتر از "معافیت‌های مالیاتی" و "مالیات بر درآمد" استفاده می‌نماید. لذا با بررسی‌های دقیق‌تر می‌توان از انواع دیگر مشوق‌های مالیاتی استفاده نمود تا شاید سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر به انجام سرمایه‌گذاری در کشور تشویق شوند؛ البته این نکته را نباید فراموش نمود که تنها مشوق‌های مالیاتی نیستند که بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تأثیر گذارند بلکه در این میان عوامل مختلفی از جمله فضای کسب و کار و فضای سیاسی کشور و همچنین شرایط اقتصادی، حقوقی و صنعتی کشور نیز بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تأثیرگذار است.