تاریخ:

بهمن 1392

نویسنده:

حبیبه فتحی

کلیدواژه ها:

توسعه تجارت - ایران - افغانستان

افغانستان بواسطه همسایگی در کنار بزرگ‌ترین و رو به رشدترین بازارهای دنیا مانند چین، هند و پاکستان و به خاطر موقعیت استراتژیک قوی که بین آسیای مرکزی و بنادر مهم آسیای جنوبی به دلیل انتقال بازارهای نفت و گاز آسیای مرکزی به بازارهای جنوب آسیا دارد، مورد توجه کشورهای مختلف از جمله ایران برای سرمایه‌گذاری و در اختیار گرفتن بازارهای این کشور قرار گرفته است. طی یک دهه اخیر بخش صادرات کالایی بیشتر به سمت کشورهای آسیایی و عمدتاً کشورهای همسایه از ‌جمله افغانستان سوق پیدا کرده‌ که بخشی به واسطه اجبار ناشی از تحریم کشورهای غربی و بخش دیگر به واسطه برخورداری از نزدیکی جغرافیایی کشور با این بازارها بوده‌است. زبان مشترک و مرز طولانی مشترک یک اثر بزرگ و قابل ملاحظه بر شدت تجارت‌ فیمابین دو کشور بر جای می‌گذارد. بر مبنای مطالعات صورت گرفته روی تاثیر متغیرهای فاصله و یا مشابهت زبانی بر تجارت خارجی به ازای افزایش هر یک درصد مسافت بین ۲ کشور به طور متوسط ۱/۱ درصد فرصت و حجم تجارت خارجی آنها کاهش پیدا می‌کند. داشتن مرز مشترک ۸۰ درصد فرصت تجارت خارجی را افزایش می‌دهد؛ هم چنین داشتن زبان مشترک به رشدی 50 درصدی در حجم تجارت خارجی منجر می‌شود. بطور مثال تخمین می‌زنند که تجارت داخلی میان کشورهای اروپایی 5/7 برابر بزرگتر از تجارت بین المللی است.‌ مشابهت‌های فرهنگی و ترجیحات یکسان مصرف¬کنندگان اثر مثبتی بر روی کالاهای تولید داخلی می‌گذارند. مناسبات تجاری ما با کشورهای همسایه کم‌ترین آسیب‌پذیری را از آثار تحریم‌های بین‌المللی در پی داشته و برنامه‌ریزی برای افزایش سهم این کشورها در تجارت خارجی کشور، باعث کاهش ریسک آسیب‌پذیری اقتصاد ملّی به تنش‌های سیاسی بین‌المللی خواهد شد. حرکت به سمت ایجاد منطقه تجارت آزاد با کشورهایی مانند عراق یا افغانستان در شرایطی که سایر رقبا به ترتیبات مشابهی روی آورده‌اند، آن‌هم در شرایطی که کل صادرات کشوری مانند افغانستان در بهترین وضعیت به نیم میلیارد دلار نرسیده‌ است، موجب تقویت حضور ایران و آزادشدن ظرفیت دیپلماسی تجاری کشور به سمت سایر بازارهای عمده خواهد شد.