تاریخ:

1393

نویسنده:

نادر غفاری‌نسب

کلیدواژه ها:

لجستیک؛ شرکت‌های لجستیک طرف سوم؛ طراحی شبکه؛ مکان‌یابی هاب، بهینه‌سازی استوار

لجستیک بخش بسیار مهم و حیاتی هر کسب‌وکاری می‌باشد؛ به‌طوریکه براساس آمارهای معتبر جهانی، هزینه‌های لجستیک حدود 12% تولید ناخالص داخلی در دنیا را به خود اختصاص می‌دهد. تمایل برای جهانی شدن و فشار رقابتی سنگین موجود، بسیاری از کارخانه‌های تولیدی را به سمت برون‌سپاری فعالیت‌های لجستیکی خود سوق داده است. یکی از مزیتهای اصلی برون‌سپاری فعالیتهای لجستیکی، تمرکز این کارخانه‌ها بر توانمندی‌های کلیدی خود بوده و از این طریق توانسته‌اند کارایی تولیدی خود را افزایش دهند. یک شرکت لجستیک طرف سوم (3PL) ، شرکتی بیرونی می‌باشد که وظیفه مدیریت، کنترل و انجام امور لجستیکی را به نیابت از مشتریان خود بعهده دارد. یکی از اساسی‌ترین مسائل پیش روی شرکت‌های لجستیک طرف سوم عبارتست از طراحی یک شبکه لجستیکی کارا که علاوه بر کاهش هزینه‌های لجستیکی مربوطه، قادر باشد سطح پاسخگویی مناسبی را نیز برای مشتریان خود داشته باشد. هماهنگ‌سازی و تجمیع جریان حمل شده بگونه‌ای که بهترین عملکرد لجستیکی حاصل گردد، راهکاری است که در سالهای اخیر توجه طراحان شبکه‌های لجستیک را به خود اختصاص داده است. یکی از بهترین تاکتیک‌ها جهت رسیدن به این مهم عبارتست از ایجاد هاب‌های متمرکزسازی که جریان‌های ارسالی از منابع تامین دریافت نموده و آنها را پس از تجمیع به مقاط مصرف ارسال می‌کند. در این رساله مساله طراحی شبکه لجستیک هاب را جهت پیاده‌سازی تاکتیک اشاره شده برای شرکت‌های 3PL درنظر گرفته و تلاش شده است تا تصمیمات مربوط به تعداد، مکان و عملیات هاب‌های متمرکزسازی بگونه‌ای اتخاذ گردد که مجموع هزینه‌های لجستیکی شبکه کمینه گردیده و در عین حال سطح خدمت‌رسانی به مشتری در حد مطلوبی حفظ گردد. در این راستا، مساله طراحی شبکه در دو حوزه کسب و کاری تولید و توزیع در نظر گرفته شده و در هر دو حالت عدم قطعیت در تقاضای مشتریان در نظر گرفته شده است. جهت حل مدلها از بسته‌های نرم افزاری استاندارد بهینه‌سازی و یا الگوریتم‌های فراابتکاری استفاده شده است. در نهایت کاربرد عملی رساله با پیاده‌سازی مدلهای توسعه داده شده بر روی مطالعه موردی یک شرکت بزرگ فعال در زمینه بازرگانی (توزیع) مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان دهنده بهبود شبکه لجستیک این شرکت در حالت استفاده از ساختار هاب می‌باشد.