تاریخ:

1391

نویسنده:

مهردخت پورنادر

کلیدواژه ها:

مدیریت ریسک زنجیره تأمین، کارت امتیازی ریسک، ارزیابی تأمین‌کنندگان

مدیریت ریسک در زنجیره‌های تأمین یکی از حوزه‌های بسیار مورد توجه در علم مدیریت زنجیره تأمین است که روز به روز براهمیت آن در هر دو بخش اجرایی و آکادمیک افزوده می‌شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار ریسک و ارزیابی میزان اثرگذاری آن‌ها بر عملکرد زنجیره‌های تأمین صورت پذیرفته است. این پژوهش در دو فاز مکمل پیاده‌سازی شده است و مخاطبین آن را تمامی حوزه‌های خدماتی و صنعتی دربر می‌گیرند. در فاز اول به معرفی 18 معیار ریسک در 5 گروه اصلی با استفاده از ادبیات تحقیق و روش تحلیل عاملی پرداخته شده است. سپس با استخراج وزن هر کدام از این گروه‌ها با بهره‌گیری از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، به ارزیابی تأمین کنندگان فرضی با استفاده از تحلیل پوششی داده‌های دوسطحی مبادرت شده است. در فاز دوم با گسترش یافتن سنجه‌های شناسایی شده ریسک به 68 معیار و 12 گروه اصلی و ایجاد چارچوبی تحت عنوان کارت امتیازی ریسک، نخست به استخراج روابط ریاضی میان معیارها و گروه‌های اصلی و وزن آن‌ها اقدام گمارده شد. این کار توسط توزیع پرسشنامه میان 100 خبره فعال در صنعت به تحقق پیوست. سپس با بهره‌گیری از تحلیل عاملی 12 گروه اصلی نیز به گروه‌های کوچک‌تر دسته‌بندی شده و در نهایت همانند فاز اول به ارزیابی تأمین کنندگان فرضی با استفاده از تحلیل پوششی داده‌های دوسطحی مبادرت شد. با استناد به در حال تکامل بودن حوزه مدیریت ریسک زنجیره تأمین و وجود شکاف‌های تحقیقاتی در بخش تحقیقات کمی و شناسایی و ارزیابی حوزه‌های ریسک، از دستاوردهای این پژوهش می‌توان به مرور ادبیات جامع، استخراج کارت امتیازی ریسک در زنجیره‌های تأمین با بیشترین تنوع و گستردگی و ارائه رویکردهای آماری مقتضی برای ارزیابی تأمین‌کنندگان در بخش‌های صنعتی و خدماتی اشاره کرد. همچنین برای نخستین بار در علم مدیریت زنجیره تأمین و به خصوص مدیریت ریسک در زنجیره تأمین از رویکرد تحلیل پوششی داده‌های دوسطحی برای ارزیابی تأمین‌کنندگان استفاده شده است که محدودیت‌های روش تحلیل پوششی داده‌ها را تا حدودی برطرف می‌سازد.