تاریخ:

فروردين 1400

نویسنده:

فايزه مرادي حقيقي

کلیدواژه ها:

کمربند و راه، راه ابریشم دیجیتال، راه ابریشم سلامت، پتانسیل‌های ایران، همه گیری کرونا

با توجه به آسیب پذیری اقتصاد ایران در هم زمانی محدودیت های تحریمی و همچنین شیوع کرونا، به نظر می رسد کشوری می‌تواند قابلیت همکاری با ایران را داشته باشد که بهتر از بقیه کشورها از پس مدیریت چالش های اقتصادی ناشی از این همه گیری برآمده است. مقامات چینی بر اساس یک برنامه بلندمدت، همکاری‌های خود با کشورهای منطقه از جمله ایران را در قالب توسعه همکاری با 65 کشور مسیر پروژه کمربند و راه دنبال می‌کنند. اگرچه این پروژه فرامرزی، همانند بسیاری دیگر از برنامه‌های بین المللی تحت تاثیر همه‌گیری کرونا و بحرانهای اقتصادی ناشی از آن قرار گرفته است، اما کشور چین به خوبی چالش‌های موجود را کنترل نموده است. طبق داده های وزارت بازرگانی چین، از ژانویه تا آگوست سال 2020، سرمایه گذاری مستقیم غیر مالی شرکت های چینی در 54 کشور شرکت کننده ابتکار کمربند و راه 11.8 میلیارد دلار بوده است که رشدی 31.5 درصدی را نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ثبت کرده است. چین به عنوان یک کشور موفق در کنترل همه گیری کرونا و اثرات آن بر اقتصاد، پشتیبانی مالی از کشورهای کشورهای کم تر توسعه یافته را در قالب وام هایی نظیر وام اختصاصی 500 میلیون دلاری به سریلانکا جهت مبارزه با اثرات همه گیری پیگیری کرده است. علاوه بر کمک های مستقیم مالی، در دوران همه گیری، اقدامات زیرساختی با اثرات بلندمدت و پایه نیز مورد توجه چین قرار دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از توسعه راه ابریشم دیجیتال، توسعه راه ابریشم سلامت، افزایش مشارکت بخش خصوصی و توسعه همکاری های چند جانبه بین المللی. چنان چه ایران بتواند بخشی از نیازهای ساختاری خود در حوزه سلامت را به کمک جذب سرمایه موجود در راه ابریشم سلامت مرتفع سازد، علاوه بر رفع مشکلات داخلی و نیازهای گسترده این حوزه، زمینه توسعه صادرات در این بخش نیز مهیا می شود. در عین حال ابتکار کمربند و راه که ایده ترکیب بخش های دیجیتال مانند ارتباطات از راه دور، زیرساخت های اینترنت و تجارت الکترونیکی را در قالب جاده ابریشم دیجیتال پیگیری می کند، می تواند این پتانسیل را برای ایران مهیا نماید تا در دوران همه گیری و با توجه به تاکید ویژه چین به این بخش، از مزایای موجود برای بهبود زیرساخت های اطلاعاتی بهره گیرد. بر این مبنا ضرورت کسب منافع مالی از کانال های مالی تعیین شده در ابتکار با هدف تعریف جایگاه ثابت و ویژه برای ایران در برنامه های مالی این پروژه با چشم‌انداز رفع موانع تحریمی، لزوم بهره مندی از امکانات زیرساختی فراهم شده در ابتکار کمربند و راه به کمک انعقاد قراردادهای چندجانبه در شرایط تحریمی با کشور چین به عنوان داوطلب مدیریت و رهبری چالش های جهانی همه گیری کرونا، اهمیت کسب جایگاه از سوی ایران در استراتژی توسعه زنجیره های تامین چین به کشورهای ابتکار کمربند و راه، لزوم رفع چالش های ساختاری در حوزه اقتصاد سیاسی به واسطه اقداماتی نظیر احیای برجام و تصویب FATF، ضرورت ورود فعال ایران به راه ابریشم سلامت در راستای مرتفع نمودن نیازهای ساختاری در این حوزه و لزوم برخورداری از امکانات راه ابریشم دیجیتال ابتکار کمربند و راه با هدف تجهیز زیرساخت های این بخش، می بایست مور توجه قرار گیرد.