تاریخ:

ارديبهشت 1400

نویسنده:

علیرضا گرشاسبی, طيبه رهنمون پيروج

کلیدواژه ها:

تحریم. ایران، صادرات، واردات، آمریکا

بررسی گزارش اهم تحریمها علیه ایران با تاکید بر دوره پسابرجام در 99 -1397 دربردارنده نکاتی به شرح زیر است: از منظر منشاء تحریم کنندگان، ساختار تحریمی علیه کشور، صرف نظر از تفاوت در شکل، ماهیت و میزان تاثیر، از سه ناحیه سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا بوده که سهم غالب در این میان با آمریکا بوده است. از منظر بررسی آماری و براساس اطلاعات دردسترس، بیشترین تحریمهای سنگین وضع شده آمریکا تاکنون به 1 ترتیب 1733 فقره مربوط به ایران، و پس از آن 676 فقره تحریم برای سوریه، 419 فقره برای اوکراین، 414 فقره برای کره شمالی، 334 فقره برای روسیه و 333 فقره برای ونزوئلا بوده است؛ البته کشورهای چین، کوبا، بلاروس و هنگ کنک هم جزء اهداف تحریمی اخیر آمریکا قرارگرفته اند. از منظر محتوایی، به طور کلی چهار دسته تحریم علیه ایران اعمال شده است: تحریم های حقوق بشری، موشکی، تروریسم و هسته ای. بخش اعظم و اثرگذار تحریمها بر اقتصاد کشور، ذیل تحریمهای هسته ای جای میگیرند. بنابراین با بازگشت احتمالی آمریکا به برجام، تحریمهایی که پیش از دولت ترامپ ذیل عنوان مقابله با فعالیتهای هسته ای ایران اعمال شده بودند و در دوره ترامپ تحت عناوین دیگری اعمال شدند، قابل لغو یا تعلیق خواهند بود. از منظر حقوقی، اغلب تحریمها در قالب فرمانهای اجرایی رئیس جمهور آمریکا وضع شده اند (در مجموع بیش از 1400 مورد ) و رئیس جمهور آمریکا از اختیارلازم برای لغو آنها برخوردار است. اما دسته مهمی از تحریمهای ایران بواسطه قوانین کنگره اعمال شده اند. حدود 80 درصد از مجموع تحریمهای اعمال شده آمریکا علیه ایران در 12 سال اخیر (دوران اوباما و ترامپ) بوده است. از طرفی، پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و در فاصله 3 سال، بیش از 700 نهاد حقیقی و حقوقی تحت راهبرد فشار حداکثری، مورد تحریم قرار گرفته اند.