تاریخ:

1401/02/26

نویسنده:

الناز میاندوآبچی, زهرا آقاجانی

کلیدواژه ها:

تسهیل تجاری - موافقنامه تسهیل تجارت - تجارت فرامرزی - ترانزیت - ترانزیت الکترونیکی

ظرفیت‌های موافقت‌نامه تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه برای تجاری‌سازی ترانزیت ایران تجارت؛ بدون تشریفات کاغذی تسهیل تجارت فرامرزی، همواره به‌عنوان رویکردی برای کاهش موانع و هزینه‌های مترتب بر تجارت خارجی، بهبود رویه‌ها و حذف کنترل‌های غیرضروری بر سر راه عبور کالا از مرزها، مورد تأکید سازمان‌های بین‌المللی قرار دارد. سازمان ملل، تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی را بالاترین سطح تسهیل تجارت در مسیر تحقق زنجیره‌های تأمین بین‌المللی یکپارچه در سطح جهان می‌داند. به اعتقاد این سازمان، علیرغم استفاده روزافزون از اسناد الکترونیکی در مرزها، اجرای فرآیندهای تجارت فرامرزی بدون کاغذ عمل محدود بوده و دولت‌ها در سراسر آسیا و اقیانوسیه باید از فرآیندهای مبتنی بر کاغذ به رویه‌های الکترونیکی با قابلیت ردیابی گذر کنند. سازمان ملل، تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی را بالاترین سطح تسهیل تجارت در مسیر تحقق زنجیره‌های تأمین بین‌المللی یکپارچه در سطح جهان می‌داند. به اعتقاد این سازمان، علیرغم استفاده روزافزون از اسناد الکترونیکی در مرزها، اجرای فرآیندهای تجارت فرامرزی بدون کاغذ عمل محدود بوده و دولت‌ها در سراسر آسیا و اقیانوسیه باید از فرآیندهای مبتنی بر کاغذ به رویه‌های الکترونیکی با قابلیت ردیابی گذر کنند. این موضوع در کنار امتیاز 50 درصدی کشورمان در شاخص تجارت بدون کاغذ فرامرزی، نشانگر لزوم توجه جدی سیاست‌گذاران و متولیان به این مهم است. در این رابطه، موافقت‌نامه تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه در سال 2016 با تمرکز بر موضوع تسهیل و تسریع تبادل الکترونیکی اطلاعات تجاری (و حمل‌ونقل) بین کشورهای عضو شکل گرفته است. این موافقت‌نامه چارچوبی را ارایه می‌دهد که هدف آن تسهیل مبادلات فرامرزی بواسطه ایجاد محیط نهادی و قانونی مناسب و استفاده از سیستم‌های نرم‌افزاری نظیر سیستم‌های گمرک دیجیتال، پنجره واحد تجارت و سیستم‌های الکترونیک مدیریت بندری است. توصیههای سیاستی به منظور تسهیل تجارت خارجی بدون کاغذ: • شکل‌گیری همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه بین ایران و دیگر کشورها در قالب موافقت‌نامه تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه؛ • ارتباط اجرای موافقت‌نامه تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی با پروژه تیر الکترونیک؛ • تسریع در تکمیل و استقرار سامانه جامع تجارت ایران و پیوستن دستگاه‌های اجرایی اصلی به موافقت‌نامه تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه؛ • لزوم تدوین سند راهبردی و نقشه راه تجارت الکترونیک.