تاریخ:

1401

مجری:

علي سرخوش‌سرا, حسن ولی‌بیگی, هيرو فارابي, جليل بادپيما, ئاسو اسماعيل‌پور, فرزان خامسيان

کلیدواژه ها:

تأمین مالی، صادرات، بازار سرمایه، صکوک، صندوق ضمانت صادرات

در شرایط کنونی اقتصادی و با وجود اعمال تحریم‌های ناعادلانه بر علیه کشور، کمبود نقدینگی ناشی از افزایش نرخ ارز و قیمت نهادهای تولیدی یکی از مهمترین مشکلات واحدهای تولیدی صادراتی است. از سوی دیگر با توجه به نرخ‌های بالای تورم، انگیزه سپرده¬گذاری در شبکه بانکی کشور به دلیل بروز پدیده نرخ سود حقیقی منفی، تضعیف شده است و با توجه به بانک محور بودن شیوه‌های تأمین مالی بنگاه‌ها در اقتصاد ایران، توان شبکه بانکی در ارائه تسهیلات گسترده‌تر مستهلک گردیده است. لذا اتخاذ رویکردهای جدیدی در بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار سرمایه کشور با هدف جذب نقدینگی گسترده در اختیار مردم می‌تواند منابع موردنیاز واحدهای صادراتی را تأمین نماید. در این خصوص اهداف این پژوهش مشتمل بر بررسی ساختار مالی کشور و سهم بازار سرمایه در تأمین مالی، بررسی ساختار مالی کشورهای منتخب و شناسایی انواع ابزارهای تأمین مالی در بازار سرمایه آن‌ها، آسیب‌شناسی و شناسایی چالش‌های تأمین مالی بنگاه‌های صادراتی در بازار سرمایه کشور و ارایه راهکارهای عمق‌بخشی به بازار سرمایه کشور در تأمین مالی بنگاه‌های صادراتی با محوریت صندوق ضمانت صادرات است. برای این منظور در قالب الگوهای پیشنهادی عملاً ساختار مناسب برای ورود صندوق ضمانت صادرات به بازار سرمایه جهت تأمین مالی صادرات فراهم گردید. روش‌های ارائه شده متناسب با ویژگی خود می‌توانند طیف وسیعی از فعالان بازار سرمایه و حوزه صادرات را به خود جذب نموده و بازار سرمایه و راهکارهای حمایت از صادرات را متنوع‌تر و بر غنای آن بیفزایند. از این رو نتایج این پژوهش نشان داد که مناسب‌ترین راهکار برای تأمین مالی صادرات از طریق بازار سرمایه و استفاده از ظرفیت‌های صندوق ضمانت صادرات، استفاده از اوراق صکوک می‌باشد. از این رو پیشنهاد می‌شود سیاستگذاران استفاده از ظرفیت‌های موجود در این زمینه را در دستور کار قرار داده و صندوق ضمانت صادرات از ابزارهای مالی اسلامی بازار سرمایه برای دستیابی به مزیت‌هایی همچون افزایش حمایت از صادرات، بهبود مدیریت ریسک، افزایش تنوع در منابع تأمین مالی و در نهایت افزایش صادرات بهره ببرند. با این حال صرف‌نظر از نوع اوراق و نوع بنگاه‌های موردنظر صادراتی جهت تأمین مالی صادرات، کمک‌ها و تزریق منابع توسط دولت و نهادهای ناظر بازار پول و سرمایه می‌تواند به بهبود عملکرد صندوق ضمانت صادرات و افزایش ضریب موفقیت در تأمین مالی صادرات از طریق بازار سرمایه کمک نماید.