انتشار نخستین شماره فصلنامه «سیاستپژوهی بازرگانی و توسعه» موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی
موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با مجوز وزارت ارشاد از پاییز امسال اقدام به انتشار نشریه تخصصی «سیاستپژوهی بازرگانی و توسعه» نموده که به تحولات فکری و اجرایی در حوزه‌های اقتصاد، تجارت و صنعت با تمرکز بر جنبه سیاستپژوهی می‌پردازد. سیاستپژوهی به معنای پژوهش‌های عملی و علمی در سیاست‌گذاری است که با آن مسائل حوزه اقتصاد به طور کل و صنعت و تجارت به طور خاص را شناسایی، اطلاعات حساس را جمع آوری و مفاهیم و فرضیه‌های نویی برای حل مشکل ایجاد می‌کنیم. در مجله سیاستپژوهی به مطالعه فرایند سیاست‌گذاری، سیاست‌ها و اثرات سیاست‌ّها پرداخته و رهنمودهای مستخرج از مطالب مجله سیاستپژوهی به رفع کاستی‌های حوزه سیاست‌گذاری تجاری و صنعتی کمک خواهد نمود.
نخستین شماره این مجله به واسطه شرایط محیطی اقتصاد کشور، به مساله کووید-۱۹ اختصاص یافته است. شماره اول در هشت فصل تنظیم شده است. در فصل نخست مروری بر اندیشه‌های «دنی رودریک» اقتصاددان برجسته جهان سوم نموده و مقاله معروف «جهان چهل‌تکه» او در نقد نظام تصمیم‌سازی جهانی در مقابله با پاندمی را ترجمه کرده است. در فصل دوم با تمرکز بر وبینارهای دانشگاه پرینستون طی دوران اوج کووید-۱۹ در آمریکا، به «اقتصاد کرونا» اختصاص یافته است. فصل سوم تحولات تجارت خارجی در ایران و جهان را طی دوران پاندمی بررسی کرده و نگاهی به نظریه‌های آسیب‌پذیری زنجیره ارزش طی این دوره داشته است. عنوان فصل چهارم کرونا و بازار کار است که چند سند مهم سازمان بین‌المللی کار را ترجمه و تحلیل کرده و نظرات بسط شکاف جنسیتی بازار کار طی دوره پاندمی را خلاصه می‌کند. فصل پنجم بسته‌های بهبود و ترمیم اقتصادی سه نهاد مهم بین‌المللی شامل صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی در مقابله با پاندمی کووید-۱۹ را تحلیل کرده و توصیه‌های این نهادها در حوزه حاکمیتی کشورها و عرصه بین‌الملل را خلاصه کرده است. فصل ششم به ژئوپولیتیک کووید-۱۹ و ملاحظات روابط بین‌الملل طی دوره پاندمی را عنوان می‌کند. در این مجله سعی شده است تا تمامی مباحث با تمرکز بر جنبه سیاستپژوهی و پایش و نقد سیاست‌گذاری‌ها تنظیم شود. همچنین در این مجله در هر دو شماره دو قسمت مجزا تحت عنوان وبینارنامه و کتابنامه تنظیم شده است که کتاب‌های مرتبط با حوزه نشر مجله را معرفی و دستاورد وبینارهای مهم را خلاصه می‌کند.
یادداشت سردبیر:
بر اهل طریقت تحقیق مکتوم نیست که عدم انطباق صحیح و موثر پشتوانه‌های علمی با حوزه سیاست‌گذاری، امروز از مهم‌ترین عوامل قفل شدن کشور در چرخه بهره‌وری پایین است. رویکرد سیاست‌پژوهشی به دنبال انهزام چنین چرخه‌ای است. سیاست‌پژوهشی در یک جمله «فرایندی تحلیلی به منظور توصیه اقدامات سیاستی جایگزین جهت رفع مشکلات موجود است» و این فرایند هر چه کارایی بیشتری از خود به نمایش گذارد، به پژوهش نزد سیاست‌گذار جایگاه رفیع‌تری می‌دهد. توصیه به اجرا یا عدم اجرای پاره‌ای سیاست‌ها زمانی که مبتنی بر تفکر علِّی و به مدد پژوهش‌های معتبر باشد، ضمن ارتقاء سطح شفافیت در نظام تصمیم‌گیری، جلوه‌ای قابل اتکاء به سیاست‌گذار نزد افکار عمومی داده، جنبه‌ای از حکمرانی خوب را به نمایش می‌گذارد.
به واقع نیز یکی از وجوه عمومی مشترک در میان کشورهای در حال توسعه شکاف عمیق عرصه تحقیق و تدقیق و ساحت حکمت و سیاست است و سیاستپژوهی در شمار افزار اساسی جهت کاهش این شکاف است. ترقی کیفیت سیاست‌های اقتصادی بدون ترفیع پژوهش‌هایی که به دانش مستند در خصوص آن سیاست بیانجامد، قطعا امری ناممکن است و سیاستپژوهی کمک می‌کند تا سیاست‌گذار هر چه بیشتر بر مبنای توصیه‌های علمی قدم بردارد.
یک متن نمونه سیاستپژوهی برای رسیدن به وادی بایسته، پنج منزل را پشت سرمی‌گذارد: ۱- به خوبی با تجارب و روندهای پیشین تجهیز می‌شود، ۲- مفهوم‌سازی مناسب جهت نزدیک‌تر شدن هر چه بیشتر به فضای واقعی را به انجام می‌رساند، ۳- با نگاهی شیوه‌مند و دقیق به تحلیل داشته‌های خود پرداخته، ۴- توصیه‌هایی کاربردی ارائه و ۵- مسیر موثر انتقال یافته‌های خود را نشان می‌دهد. مجله «سیاستپژوهی بازرگانی و توسعه» در گام اول به دنبال نزدیک شدن به این وادی است. بررسی یافته‌های آخرین پژوهش‌های داخلی و بین‌المللی در مواجهه با مسائل روز و گشایش باب مباحثه و مناظره به منظور مفهوم‌سازی کاربردی مباحث، نیازمند تلاشی جامع و بین‌رشته‌ای است و از این رو درب آن به روی تمامی آزمندان نصیحت و ناظمان حقیقت گشوده است.
