توضيح اجمالي:

مزایای متنوع صنعت پوشاک از جمله قدرت اشتغال‌زایی بالا، ارزآوری، تولید ثروت ملی، نیاز به سرمایه‌گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع و توان خلق ارزش‌افزوده بالا، موجب شده است که بسیاری از کشورها صنعتی‌شدن خود را از صنایع نساجی و پوشاک آغاز کنند. به‌رغم مزایای قابل توجه، امروزه این صنعت با چالش‌هایی متفاوتی همراه است. گستردگی بسیار زیادی زنجیره ‌تامین و تقاضا در این صنعت و نیاز به یک زبان تجاری مشترک؛ محدودیت‌های مرتبط با جعل و قاچاق کالا در زنجیره تامین این صنعت و نارضایتی صاحبان برند، بنگاه‌های اقتصادی و مصرف‌کنندگان و نیز ضرورت دسترسی به اطلاعات استاندارد برای ذی نفعان این صنعت (شامل توليد‌كنندگان مواد خام، توليد‌كنندگان محصول، ارائه‌دهندگان خدمات حمل ‌و نقل و لجستيك، عرضه‌کنندگان تگ‌هاي بازشناسی، صاحبان برند، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، خرده‌فروشان، مصرف‌كنندگان و انجمن‌هاي صنعتي) از جمله بخشی از چالش‌های پیشروی فعالان آن به‌شمار می‌رود. براي پاسخگويي به این چالش‌ها، امروز ذی نفعان مختلف همكاري نزديكي در ايجاد اطلاعات واقعي و به‌روز درخصوص جريان محصولات و اطلاعات در زنجیره ‌تامین پیدا کرده‌اند و هم‌پوشانی بالای جريان فيزيكي محصول و جريان اطلاعاتي آن به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است.

نكات كليدي:  

1- سازمان GS1 با هدف مدیریت زنجیره‌ تامین، استانداردهای مختلفی را در سه حوزه شناسایی، ضبط و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات ارائه می­دهد . این استاندادرها این امکان را ارایه می‌کند تا برخی از چالش‌های پیشروی صنعت پوشاک مرتفع شود که در ادامه با اختصار به آن‌ها اشاره شده است:

• شماره جهانی قلم تجاری کالا (GTIN). این شناسه برای شناسایی اقلام تولیدی و تجاری استفاده می‌شود. برای سهولت، نماد میله‌ای این کد بر اساس استاندارد EAN13 تولید و توسط دستگاه‌های قرائت‌گر خوانده می‌شود. برندهای معتبر مانند ZARA برای تولیدات خود از این کد استفاده می‌کنند.  
• شماره جهانی قلم تجاری کالا سریالی (SGTIN). شناسایی سریالی محصولات یکی از نیازهای صنایع مختلف از جمله صنعت پوشاک است. راهکار GS1 در این مورد شماره جهانی قلم تجاری کالای سریالی است. این شناسه برای جلوگیری از جعل و قاچاق نیز کاربرد دارد. بسیاری از برندهای معتبر دنیا در حوزه لباس در کنار GTIN از این سریال نیز استفاده می‌کنند که بدین ترتیب قابلیت استعلام برای تک‌تک تولیدات فراهم می‌شود.
• شناسنامه یا کاتالوگ کالا (GPC). این ساختار طبقه‌بندی که در ۱۴ زبان زنده دنیا موجود است و به فارسی نیز ترجمه شده، تولید‌کننده را قادر می‌سازد برای کالای تولیدی خود مطابق با استانداردهای جهانی کیفیت، داده کاتالوگ الکترونیکی ایجاد نماید و مصرف‌کنندگان علاوه بر استعلام کد قلم تجاری، می‌توانند اطلاعات کالا را به‌راحتی مشاهده نمایند. این موضوع نیز در سخت‌تر کردن جعل کالا بسیار مؤثر است.
• شبکه جهانی هم‌زمان‌سازی داده‌ها (GDSN). این شبکه، مَحلی است برای تولید‌کنندگان و توزیع‌کنندگان یک زنجیره‌ تامین در سرتاسر جهان تا کاتالوگ محصولات قابل ‌عرضه خود را به اشتراک بگذارند و همچنین محلی برای خرده‌فروشان، مصرف‌کنندگان و یا عمده‌فروشان کوچک‌تر تا بین کاتالوگ‌های ارائه شده به دنبال محصول موردنظر خود باشند. با توجه ‌به عضویت اتحادیه اصناف لباس ایران در فدراسیون بین­المللی پوشاک(IAF) و با توجه‌ به برنامه‌های ارائه شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای توسعه این صنعت، پیوستن به این شبکه جهانی الزامی به نظر می‌رسد. لازمه ورود به این شبکه داشتن کد GTIN برای محصولات تولیدی و یا قلم تجاری مورد مبادله، کد شناسایی جهانی مکان (GLN) و کاتالوگ الکترونیکی محصول بر اساس ساختار طبقه‌بندی جهانی (GPC) است.
• کد شناسایی جهانی مکان (GLN). یک کلید شناسایی بسیار کاربردی که هم برای مکان‌ها و هم برای شخصیت‌های حقیقی و حقوقی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عبارتی کارکرد کدپستی و کداقتصادی را توأمان در سطح جهانی دارد. این کد می‌تواند شامل اطلاعات موقعیت جغرافیایی یک مکان و اطلاعات تجاری یک نهاد یا سازمان باشد.
• تبادل الکترونیکی داده‌ها (EDI). GS1 جهانی با ارگان‌ها و برندهای معتبری مانند Google Shop تفاهم­نامه همکاری دارد که در یکپارچگی زنجیره ‌تامین الکترونیکی بسیار اثر‌گذار است. تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان پوشاک در ایران می‌توانند با پیوستن به این شبکه از مزایای آن بهره‌مند شوند و راحت‌تر با طرفین تجاری خود در زنجیره‌ تامین سراسر دنیا به تجارت بپردازند.

2- با استفاده از کدهای GTIN می‌توان محصولات تولیدی یک بنگاه اقتصادی را به‌صورت عمومی با کمترین هزینه ردیابی نمود (Trace and Track). ردیابی به یک ارگان تولیدکننده کمک می‌کند تا دقیقاً و بدون هیچ خطایی و در سریع‌ترین زمان ممکن دریابد که هر یک از محصولات یا گروه مشخصی از محصولاتش از چه مواد اولیه‌ای با چه تامین‌کننده‌ای تولید شده، چه کسانی در خط تولید، انبار، مونتاژ و غیره برای تولید آن محصول فعالیت داشته‌اند. این امر در مدیریت بازار برای سیاست‌گذار هم بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

3- صنعت پوشاك جزء اولين صنايعي بوده است كه از تكنولوژي کد الکترونیکی محصول (EPC/RFID) براي شناسايي و رديابي در سطح قلم كالا و سطوح بالاتر استفاده کرده است. این فناوری روشي براي شناسايي خودكار اقلام با استفاده از تگ‌هاي الكترونيكي است كه هر یک از عناصر زنجیره تامین را در جمع‌آوري و تبادل اطلاعات با استفاده از امواج راديويي، توانمند مي‌سازد. شناسايي در سطح قلم كالا اين امكان را به این عناصر مي‌دهد كه متوجه شوند چه تعداد كالا و در كجاي زنجیره‌ تامین انبارش شده است.

۴- در دنياي مد و لباس امروزه كه سرعت به‌وجودآمدن مدل‌هاي مختلف از پوشاك بسيار بالا و بازه زماني بين طراحي پوشاك، توليد، انبارش و فروش آن بسيار کوتاه است، حذف پيچيدگي‌هاي موجود در زنجیره‌ تامین، يك عنصر کلیدی براي موفقيت در اين تجارت است. پيروي از استاندارد‌هاي يكپارچه و فراگير GS1 موجب خواهد شد كه موجودي فروشگا‌ه‌ها در حالت تعادل قرار گيرد و انبارش كالا در فروشگاه زياد و كم نباشد. همچنين اين استاندارد‌ها باعث چابكي در فرآيند‌هاي كسب‌وكار و ارتقاء شفافیت از ابتدا تا انتهاي زنجیره‌ تامین مي‌شود.

مطالبی که در بالا ذکر شد تنها بخشی از خدمات GS1 است که می­تواند در بهبود زنجیره‌های تامین صنعت پوشاک کارآمد باشد. استانداردهای GS1 به طور مستمر درحال‌توسعه و به‌روزرسانی هستند که در رفع چالش‌های موجود در صنعت پوشاک مؤثر بوده و این صنعت بزرگ را بیش‌ازپیش شکوفا می‌کنند. استفاده از استاندارد‌هاي این سازمان، مزاياي بسياري براي همه اعضاي زنجیره‌ تامین به ارمغان مي‌آورد. مزيت‌هايي همچون رديابي كالا در طول زنجيره، مديريت موجودي بهتر و كاراتر، ايجاد فروشگاه‌هاي هوشمند، در اختيار قراردادن انواع و اقسام روش‌هاي مختلف خريد، افزايش فروش و غيره. همچنين ميزان عرضه و تقاضاي كالا در زنجيره را متعادل مي‌كند و از انبارش بی‌جهت كالا جلوگيري مي‌كند. این فناوری‌ هزينه توليد محصول را كاهش می‌دهد تا تولیدکنندگان بتوانند توان رقابت قیمتی نزدیک در بازارهای جهانی را بیابند و رضايت مشتريان خود را بيشتر جلب كنند. براي استفاده از اين استاندارد‌ها نياز نيست حتماً يك شركت، جزء برند‌هاي برتر دنيا باشد. هر شركت و برندي با هر اندازه‌ای مي‌تواند از اين استاندارد‌ها استفاده كرده و از مزاياي آن بهره‌مند شوند.