در حالی که موضوع خودروهای برقی از مباحث داغ این روزهاست، شروع سال ۲۰۲۴ برای بازار این نوع از خودروها به ویژه محصولات تسلا، شوکی ناگهانی دربرداشت. شرکت هرتز یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروی اجاره‌ای در ایالات‌متحده آمریکا اعلام کرده است که ۲۰۰۰۰ خودروی برقی مدل تسلای ناوگان خود (حدود یک‌سوم از خودروهای برقی شرکت) را به فروش می‌رساند، درحالی‌که هدف‌گذاری قبلی این شرکت مبنی بر تبدیل حداقل ۲۵ درصد از کل ناوگان به خودروهای برقی تا پایان سال ۲۰۲۴ بوده است. آنچه این شرکت به‌عنوان دلایل اقدام خود ذکر کرده، هزینه بالای تعمیرات خودروهای برقی و کاهش تقاضای اجاره این نوع خودرو بوده است.
به باور تحلیلگران بازار خودروی برقی این اقدام شرکت هرتز اثر منفی بر خریداران بالقوه بازار می‌گذارد. درحالی ‌که مصرف‌کنندگان از تجربه رانندگی و صرفه‌جویی در مصرف سوخت یک خودروی برقی لذت می‌برند، می‌توان گفت «هزینه‌های پنهان دیگری برای مالکان خودروهای برقی» وجود دارد. اکنون‌ که کشور ما در حال ورود به این عرصه و استفاده از خودروی برقی در ناوگان تاکسیرانی (استفاده عمومی از خودروهای برقی) است، بد نیست نگاهی به این هزینه‌های پنهان بیندازیم.
بر‌اساس آخرین داده‌های سالانه بررسی قابلیت اطمینان خودرو از Consumer Reports (CR)، خودروهای برقی جدید به‌طور متوسط، ۷۹ درصد بیشتر از خودروهای احتراقی مشکل دارند. خودروهای برقی هیبریدی پلاگین (PHEV) با میانگین ۱۴۶ درصد مشکلات بیشتر، از این هم بدتر هستند. از سوی دیگر، هیبریدها وضعیت خوبی دارند. آنها به‌طور متوسط ۲۶ درصد مشکلات کمتری نسبت به خودروهای احتراقی را تجربه می‌کنند (به دلیل داشتن قدمت بیشتر).
درحالی‌که خودروهای برقی نسبت به خودروهای احتراقی به تعمیر و نگهداری معمول کمتری نیاز دارند، پیشرانه‌های الکتریکی پیچیده و سیستم‌های باتری آنها چالش‌های منحصربه‌فردی را ایجاد می‌کنند. تکنسین‌ها و ابزارهای تشخیصی ویژه اغلب برای تعمیرات مورد نیاز هستند که به‌طور بالقوه منجر به هزینه‌های نیروی کار بیشتر و زمان توقف طولانی‌تر در مقایسه با خودروهای معمولی می‌شود.

همچنین کمبود و هزینه بالاتر قطعات تعویضی خودروهای برقی می‌تواند هزینه‌های تعمیر را افزایش دهد.این وضعیت درخصوص تاکسی‌ها به‌مراتب شدیدتر می‌شود. تاکسی‌ها مسافت پیموده‌شده زیادتری دارند و چرخه‌های شارژ مکرر آنها باعث تسریع تخریب باتری می‌شود. درحالی‌که ضمانت‌های باتری معمولا ۸ تا ۱۰ سال را پوشش می‌دهند، هزینه‌های تعویض می‌تواند از ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ دلار متغیر باشد که هزینه‌های تکراری قابل‌توجهی را برای اپراتورهای تاکسی ایجاد می‌کند.ناتوانی در تعمیر یا عیب‌یابی سیستم باتری پس از تصادف منجر به عدم اقبال شرکت‌های بیمه برای پوشش‌دهی این خودروهاست و در صورت بیمه کردن نیز هزینه آن در مقایسه با خودروهای احتراقی بیشتر است و از آنجا که احتمال تصادف و تکرار آن برای تاکسی‌ها بیشتر است این هزینه نگران‌کننده‌تر خواهد بود.گذار به تاکسی‌های برقی مستلزم آموزش رانندگان برای کار و نگهداری ایمن و کارآمد از این وسایل نقلیه است. این آموزش شامل پروتکل‌های شارژ، مدیریت سلامت باتری و رسیدگی به مسائل فنی بالقوه است. سرمایه‌گذاری برای ارائه چنین برنامه‌های آموزشی برای اپراتورهای تاکسی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.دسترسی به زیرساخت شارژ راحت و مقرون‌به‌صرفه برای تاکسی‌داران بسیار مهم است. ایستگاه‌های شارژ عمومی ممکن است به ‌راحتی در همه مناطق در دسترس نباشند و نصب زیرساخت‌های شارژ خصوصی در پایانه‌های تاکسی یا خانه‌های رانندگان می‌تواند پرهزینه باشد. علاوه بر این، طولانی بودن زمان شارژ و زمان انتظار می‌تواند برنامه تاکسی‌ها را مختل کند و بر درآمد راننده تاثیر منفی بگذارد.
هزینه‌های پنهان تاکسی‌های برقی که در بالا ذکر شد، لزوما نباید مانع خرید آن شود، بلکه باید قبل از انجام چنین سرمایه‌گذاری گران‌قیمت و طولانی‌مدتی به آنها توجه داشت. اینکه آیا صنعت خودروهای برقی می‌تواند بر چالش‌های فوق غلبه کند تا شتاب مورد انتظار را به دست آورد؟ برخی از کارشناسان معتقدند با تکامل زیرساخت‌ها برای پشتیبانی از خودروهای الکتریکی، هزینه‌های تعمیر و سایر چالش‌های مرتبط درنهایت کاهش می‌یابد.
* پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی

لینک خبر درج شده در روزنامه جهان صنعت: https://jahanesanat.ir/?p=435594