رضا احمدی*- تسلط سکوهای بزرگ آنلاین در تجارت الکترونیک نگرانی‌هایی را در مورد رقابت منصفانه و حمایت از مصرف‌کننده ایجاد می‌کند. از این‌رو، به نظر می‌رسد چارچوب‌های مقررات‌گذاری ممکن است در آینده به مسائلی مانند بی‌طرفی سکوهای دیجیتال بپردازد و از یک زمین بازی عادلانه برای همه کسب‌وکارهایی که از طریق این سکوها فعالیت می‌کنند، اطمینان حاصل کنند. علاوه‌بر این، مقررات‌گذاری می‌تواند بر قابلیت انتقال داده‌ها تمرکز کند و به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا داده‌های خود را به راحتی بین سکوهای مختلف منتقل کنند و شفافیت و مسوولیت‌پذیری را ارتقا دهند.
اجرای قوانین شاخصی که سکوهای دیجیتال را هدف قرار می‌دهد، یک گام مهم رو به جلو در مقررات‌گذاری تجارت الکترونیک است. این مقررات بر دو حوزه کلیدی تمرکز دارد: رقابت و محتوای آنلاین. مقرراتی مانند قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا (DMA) با هدف ترویج رقابت منصفانه در چشم‌انداز دیجیتال وضع شده‌اند. این قوانین عمدتا شرکت‌های بزرگ فناوری را (به دلیل تسلط آنها در بازارهای آنلاین) هدف قرار می‌دهند که اغلب به آنها «دروازه‌بان» می‌گویند. قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا با الزام دروازه‌بانان به موارد زیر، به دنبال ایجاد زمینه بازی برابر برای مشاغل کوچک‌تر است:
– اشتراک‌گذاری داده‌ها با مشتریان تجاری خود: شفافیت داده‌ها به کسب‌وکارهای کوچک‌تر اجازه می‌دهد تا به‌طور موثرتری رقابت کنند.
– خودداری از ترکیب داده‌ها در بین سرویس‌ها یا استفاده از داده‌های غیرعمومی برای مزیت رقابتی خود: این امر مانع از آن می‌شود که دروازه‌بانان از منابع گسترده اطلاعاتی خود برای پیشی‌گرفتن ناعادلانه از بازیکنان کوچک‌تر استفاده کنند.
– در حالی که هدف این مقررات تقویت یک اکوسیستم دیجیتال متعادل است، احتمال عواقب ناخواسته وجود دارد. سال 2023 شاهد واکنش‌های شدید صنعت دیجیتال، به‌ویژه در مورد مقررات محتوای آنلاین بود. به عنوان مثال، قانون اخبار آنلاین کانادا که حقوقی را برای ناشران الزامی می‌کند، متا را به حذف کامل محتوای خبری از سکوهای خود سوق داد. به‌طور مشابه، نگرانی در مورد نقض حریم خصوصی در قانون ایمنی آنلاین بریتانیا، تهدیدهایی را برای خروج از بازار از سوی شرکت‌هایی مانند اپل و واتساپ ایجاد کرد. با پیشرفت اجرای این مقررات، می‌توانیم انتظار تعدیل‌هایی را از سوی کسب‌وکارهای دیجیتال داشته باشیم. این موضوع ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– تغییر استراتژی‌های ورود به بازار: شرکت‌ها ممکن است با در نظر گرفتن چشم‌انداز بالقوه مقررات‌گذاری، رویکردهای محتاطانه‌تری را هنگام ورود به بازارهای دیجیتال جدید اتخاذ کنند.
– اصلاح مدل‌های قیمت‌گذاری: کسب‌وکارهای دیجیتال ممکن است مدل‌های قیمت‌گذاری خود را برای درنظر گرفتن هزینه‌های انطباق بالقوه مرتبط با مقررات جدید تنظیم کنند.
این تغییرات توسط سکوهای دیجیتال می‌تواند اثرات موج‌های منفی در سراسر اکوسیستم آنلاین داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که مشاغل سنتی ممکن است با موارد زیر مواجه شوند:
– کاهش دسترسی به کانال‌های دیجیتال: مقررات سختگیرانه‌تر می‌تواند دسترسی کسب‌وکارهای سنتی را به کانال‌های بازاریابی و توزیع دیجیتال (که قبلا توسط سکوهای غالب ارائه می‌شد) محدود کند.
– افزایش هزینه برای خدمات دیجیتال: تغییر در مدل‌های قیمت‌گذاری توسط سکوهای دیجیتال می‌تواند منجربه ایجاد هزینه‌های بالاتری برای کسب‌وکارهای سنتی (که برای دسترسی آنلاین به این سکوها متکی هستند)، شود.
توسعه مقررات سکوهای دیجیتال نشان‌دهنده یک پیشرفت قابل‌توجه در تجارت الکترونیک است؛ در حالی که هدف این مقررات ایجاد یک محیط آنلاین عادلانه‌تر و متعادل‌تر است، ضرورت دارد تا معایب احتمالی آن مدنظر قرار گیرد و اطمینان حاصل شود که مقررات با در نظر گرفتن پایداری طولانی‌مدت
طراحی شده‌اند.
* پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی

لینک خبر درج شده در روزنامه: https://jahanesanat.ir/?p=471737