میزگرد «مدیریت افکار عمومی در صنعت»
میزگرد «مدیریت افکار عمومی در صنعت» با همکاری مشترک گروه پژوهشهای صنعت و معدن موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در حاشیه همایش «ارتباط علوم انسانی، تولید و صنعت» برگزار گردید. هدف از برپایی این نشست آشنایی با مبانی مدیریت افکار عمومی و تبیین چگونگی شناخت و تحلیل اینگونه مهارتها در رشته فعالیتهای صنعتی با محوریت صنعت خودرو بود.
در ابتدای میزگرد جناب آقای دکتر سالار کسرایی -عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی-، هدف از برگزاری این میزگرد را بررسی چگونگی تاثیر افکار عمومی به عنوان فصلی از علوم انسانی بر قابلیتهای صنعت عنوان نمود. وی با اشاره به اهمیت افکار عمومی در جامعه امروز تاکید کرد همانگونه که مدیریت صحیح افکار عمومی میتواند اثرات مثبتی بر عرضه و فروش محصولات صنعتی داشته باشد، عدم توجه به آن نیز به همان میزان مشکلات عدیدهای را به همراه خواهد داشت.
در ادامه این میزگرد، سرکار خانم دکتر اجاق -عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات- بیان داشت برای مدیریت مطلوب افکار عمومی، در مرحله نخست لازم است آشنایی اصولی با مبانی تئوریک شناخت افکار عمومی صورت پذیرد. وی ضمن تاکید بر وجود عارضههای بخش صنعت در کشور، اظهار داشت که این چالشها بر نحوه مواجهه و نگاه جامعه تاثیرگذار بوده و اطلاع از جایگاه و طرز نگاه افکار عمومی به یک صنعت خاص از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که میتواند نقش مثبت و سازندهای در جهت رشد آن صنعت داشته باشد. وی بر اهمیت احساس منافع مشترک میان تولیدکننده و مصرفکننده تاکید کرد و لازمه این امر را عنصر "آگاهی جمعی" دانست. به عقیده وی تولیدکننده و مصرف کننده با علم به اینکه توجه به محدودیتهای طرف مقابل ضروری است، میتوانند قدمهای مثبت و سازندهای را در جهت ارتقای رضایت یکدیگر بردارند. سرکار خانم دکتر اجاق بر امر مطالبهگری افکار عمومی نیز تاکید کرد و افزود که صنعتگران باید به مطالبات و نگرش افکار عمومی توجه داشته باشند، زیرا بیتوجهی به این امر در نهایت موجب تضعیف صنایع خواهد شد.
دکتر سجاد خیری -مسئول تحقیقات مشتری و بازار شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI)- با ارائه آمار جمعآوری شده از بازار و صنعت خودرو به معرفی و تببین برخی ازشاخصهای اندازه گیری سطح کیفیت و رضایت مشتریان در صنعت خودرو پرداخت. ایشان با بیان اینکه از سال 1372 تا 1377 اولین دستورالعمل ارزیابی رضایت مشتری در صنعت خودرو مصوب شد که اولین پروژه پس از آن ارزیابی رضایت مشتریان از خدمات پساز فروش خودرو بود، افزود: «در این راستا این دستورالعمل تا سال 1382 به تمام خودروسازان ابلاغ شد که براساس آن عرضهکنندگان خودرو موظف به رعایت دستورالعمل شدند. پس از آن تا سال 1388 این دستورالعمل مورد بازنگری قرار گرفت و تا امروز که بازنگری پنجم آن در حال آمادهسازی است» نظرسنجی ارزیابی رضایت مشتری در حال اجرا میباشد.
دکتر خیری با اشاره به شاخصهای تعیینشده در این دستورالعمل از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ابراز داشت: «اولین شاخص برای سنجش رضایت مشتری مربوط به کیفیت اولیه محصول معادل 4هزارکیلومتر حرکت یا 3ماه ابتدای مصرف است. شاخص دوم در رابطه با تعداد و فراوانی عیوب خودرو بوده و سومین شاخص مختص رضایت مشتری از فرایند فروش خودرو است. شاخص چهارم که قدیمیترین شاخص مرتبط با رضایت مشتری است در خصوص میزان رضایت مصرفکنندگان از خدمات پس از فروش خودرو است. آخرین و جدیدترین شاخص نیز در ارتباط با طراحی و چیدمان خودرو میباشد». وی ضمن تشریح روندی از وضعیت شاخصهای برشمرده طی سالیان گذشته، وضعیت نیل به شاخصهای کیفی در صنعت خودرو را رو به پیشرفت دانست.
در ادامه میزگرد محمدرضا حقیقی -مدیر سابق روابط عمومی سایپا- با اشاره به چالشهای جدی صنعت خودرو در کشور بیان داشت هنگامیکه دو خودروساز بزرگ کشور در ایجاد تعامل و برقراری ارتباط با یکدیگر دچار ضعف هستند، در رابطه با مدیریت افکار عمومی انتظار چندانی از آنها نمیتوان داشت. اگرچه شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران طی سالیان گذشته توانسته اقدام به جمعآوری حجم قابلتوجهی از اطلاعات نماید اما متاسفانه این اطلاعات، در راستای مدیریت افکار عمومی در صنعت خودرو بهدرستی مورد استفاده و بهرهبرداری قرار نگرفته است.
محمدرضا حقیقی با اشاره به اینکه مرجع نظارتی نمیتواند قدرت تاثیر و مدیریت افکار عمومی را داشته باشد، افزود: «در حوزه انتخاب خودرو، التهابات بازار و... افکار عمومی بسیار حائز اهمیت است. اگرچه افکار عمومی مفهومی است که هیچگاه راهکار درستی برای تاثیرگذاری مثبت بر آن ارائه نشده است». وی با اشاره به ضعف صنعت خودروسازی در بومیسازی خودرو، افزود: «سطح خودکفایی در تولید قطعات در کشور هنوز به 100درصد نرسیده است». ایشان در خصوص رویکرد مدیریت افکار عمومی در صنعت خودروی کشور،گفت: «در افکار عمومی خودروسازی صنعتی شناخته میشود که برمبنای سیاسیکاری، گرانفروشی، سوءمدیریت، بهکارگیری افراد غیرمتخصص در حوزه مدیران ارشد و... پیش میرود».
رئیس انجمن روابط عمومی ایران با اشاره به اینکه تحریمها بخشی از مشکل موجود در صنعت کشور است، خاطرنشان ساخت: «در حالی که ابزاری مانند ارتقای دانش داخلی، آزادسازی قیمتها و... داشتهایم که میتوانست بر افکار عمومی تاثیر مثبت بگذارد، اما اشتباه در سیاستگذاریها در تمام حوزهها باعث ایجاد سرریز نقدینگی و سرازیر شدن آن به صنعت خودرو شده است». محمدرضا حقیقی با تاکید بر اینکه اشتباه در سیاستگذاریها، خودرو را از یک کالای مصرفی، به کالای سرمایهای و لوکس تبدیل کرده است، افزود: «افکار عمومی در سطح جامعه مطالبهگر است. اینکه این افکار را نادیده بگیرند، با تصمیمات نادرست مدیریتی سهلانگارانه از کنار آن بگذرند و اطلاعرسانی شفاف نیز وجود نداشته باشد، به آسیب جدی افکارعمومی منجر میشود و این مفهوم از سطح خاموش به خیابان کشیده میشود. به همین دلیل امروز با خیزش افکار عمومی مواجه هستیم، بدون اینکه لایههای زیرین آن شکل داده شده باشد».