"مدیریت زیست بوم نوآوری و حمایت از بنگاه‌های دانش‌بنیان و نوآفرین در صنعت خودرو"

دومین جلسه کارگروه تخصصی «مدیریت زیست بوم  نوآوری و حمایت از بنگاه‌های دانش‌بنیان و نوآفرین» با هدف ارتقاء کیفی محتوای اولین کنفرانس پیشرفت‌های اخیر و روندهای آینده در صنعت خودرو در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در ابتدای جلسه دکتر محمدی نماینده وزارت علوم تحقیقات و فناوری به ارائه گزارش «بررسی اکوسیستم نوآوری در صنعت خودروسازی» پرداخت.

وی به بررسی تجربه سیلیکون‌ولی به عنوان بزرگ‌ترین و موفق‌ترین اکوسیستم نوآوری در سطح بین‌المللی پرداخت و اکوسیستم کسب و کار،دانش و نوآوری را به عنوان اکوسیستم‌های اقتصادی معرفی کرد.

وی وجه تمایز اکوسیستم نوآوری را در ساختار نظام یافته و دقیق‌تر،دیجیتالی‌شدن؛ تمرکز بیشتر بر روی نقش‏های خاص و جدید؛اهمیت بیشتر برای نیروهای بازار؛ کمال‏گرایی به جای بهینه‏سازی؛ پایداری به مثابه طبیعت؛ توجه به فرایندهای شتاب‏دهی و محدودیت‏های فرایندی و طراحی براساس جریان‏سازی سه دینامیزم دانش و فناوری، دینامیزم منابع (مالی و ...) و دینامیزم حجم بازار عنوان کرد.

محمدی با بیان اینکه اکوسیستم کسب و کار، منبع ایجاد مزیت رقابتی برای هر یک از سازمان‌ها است گفت: هدف اصلی این اکوسیستم بهره‏گیری از منابع برای ایجاد ارزش برای مشتریان و تعامل براساس فضای رقابتی یا همکاری فناورانه است.

وی تصریح کرد: هدف اساسی اکوسیستمِ دانش،  دستیابی به دستاوردهای علمی و تحقیقاتی و گسترش مرزهای دانشی است، که بازیگران اساسی آن موسسات تحقیقاتی، ‌نوآوران و کارآفرینان تکنولوژیک به‌عنوان گره‌های شبکه می‌باشند و هم‌افزایی دانشی از طریق رد و بدل کردن اطلاعات بین گره‌ها ایجاد می‌شود.

محمدی اکوسیستم نوآوری را تلفیقی از اکوسیستم کسب و کار و دانش عنوان کرد و افزود: هدف این اکوسیستم، پرورش و ایجاد فعالیت‌های کارآفرینانه در فضایی متمرکز به لحاظ جغرافیایی و مبتنی بر همکاری‏های باز و فناورانه است.

وی گروه‌های کسب و کار را به‌عنوان بازیگران اصلی اکوسیستم نوآوری عنوان کرد و گفت:حضور دولت (صندوق نوآوری و شکوفایی) به‌عنوان بازیگر کاهنده ریسک و دانشگاه‌ها برای ایجاد زیرساخت‏ها در راستای اقتصاد دانش بنیان و کمک به اشتغال‏زائی و همچنین حضور و ایفای نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای جهت‏دهی به شرکت‏های دانش بنیان و تنوع بخشی به آن‌ها برای وسیع‏تر شدن چرخه انرژی در اکوسیستم است.

در ادامه جلسه دکتر الهام اسمعیلی‌پور به ارایه راهکارهایی برای توسعه اکوسیستم نوآوری در صنعت خودرو پرداخت و افزود: علی‌رغم شکل‌گیری ظرفیت‌های مناسب در کشور متاسفانه ارتباط لازم برای همکاری میان خودروسازان و قطعه سازان به‌عنوان کسب و کارهای فعال در این اکوسیستم و شرکت‏های دانش بنیان و دانشگاه‌ها به عنوان نهادهای دانشی شکل نگرفته است.

دکتر صادقی مدیر کلینیک صنعت جهاد دانشگاهی شریف در ادامه با بیان اینکه مشکلات سیستمی در اکوسیستم وجود دارد گفت: نیازمند تدبیر در میان مدیران خودروسازی برای تعامل موثر آنها با معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور هستیم.

وی با بیان اینکه خودروسازان نباید بدنبال ایجاد مراکز رشد خود باشند، اظهار‌کرد: خودروسازها باید فعالیت‏های دانش‏بنیان را به شرکت‏های نوآور واگذار کنند و همه نقش‌ها را برای خود قائل نباشند.

 یوسفی نماینده صندوق نوآوری و شکوفائی ریاست جمهوری در این نشست ادامه داد: جلسات متعددی با خودروسازان بزرگ برای رفع چالش‏های آنها در خصوص همکاری با شرکت‏های دانش‏بنیان در صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شده است. شرکت‏های خودرو ساز نیازهای خود را اعلام کرده، شرکت‏های دانش‏بنیان درخواست‏ها را ثبت و مورد ارزیابی قرار داده‏اند. کار تا مرحله تامین وثیقه پیش رفته ولی  به دلیل موانع ناشی از چارچوب‏های قانونی و اختیارات صندوق و همچنین مشکلات خودروسازها این مهم، در مرحله تامین وثیقه متوقف شده است.

وی افزود: برای رفع چالش تامین وثیقه توسط خودروسازان و همچنین رفع محدودیت‏های حقوقی جهت تامین مالی از محل منابع صندوق نوآوری و شکوفایی، راهکار تاسیس صندوق پژوهش و فناوری تخصصی خودرو با مشارکت خودروسازان پیشنهاد و پیگیری شده است.

یوسفی تصریح کرد: به دلیل ماهیت و همچنین مقیاس بزرگ شرکت‏های خودرو‌ساز، هماهنگی سیستماتیک آنها با شرکت‏های دانش‏بنیان مشکل است. البته انتظار می‏رود اگر مسائل فنی میان خودروساز و شرکت دانش‏بنیان به نتیجه مطلوب برسد  احتمال اینکه کار هر چند در اندازه کوچک،  به عقد قرارداد برسد وجود دارد.

وی ادامه داد: تلاش صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای فراهم نمودن ایجاد ارتباط مناسب میان خودروساز و شرکت‏های دانش‏بنیان بوده است.

یوسفی اظهار کرد: پیگیری رویدادهای سال گذشته ( درجهت ایجاد همکاری بین شرکت‏های دانش‏بنیان و شرکت‏های خودروساز) منجر به ایجاد کمیته خودرو شده و این نشان از اهمیت شکل‌گیری همکاری میان خودروساز و شرکت‏های دانش‏بنیان از سوی صندوق دارد. ظرفیت‏های قانونی برای توسعه این همکاری‏ها وجود دارد ولی برای اجرایی شدن نیازمند زمان است. وی اظهار کرد: در خصوص استفاده از محصول دانش‏بنیان و پذیرش ریسک آن در صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی رئیس جمهور اقدامات خوبی انجام شده است. در صورت به نتیجه رسیدن مسائل فنی و امور اجرایی قراردادهای همکاری، تامین مالی از طرف صندوق به سرعت اجرایی می‏شود.

دکتر حیدرزاده  نماینده شرکت سایپا در این نشست با اشاره به اینکه شرکت‏های خودروساز به دنبال استفاده از ظرفیت شرکت‏های دانش بنیان و تامین قطعات از این شرکت‏ها و تامین مالی از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی بوده‌اند گفت: خودروسازان و قطعه‌سازان به دلیل مشکلات و محدودیت‏های قانونی نتوانسته‌اند از ظرفیت صندوق بهره ببرند. برای تسهیل روند همکاری با شرکت‏های دانش‏بنیان نیازمند حمایت دولت از این شرکت‏ها هستیم.

وی گفت: شرکت سایپا به‏طور مستقیم حامی شرکت‏های دانش‏بنیان بوده و با آن‌ها مشغول همکاری است. فرایند دانش‌بنیان شدن جز چالش‏های فعلی اکوسیستم نوآوری صنعت خودرو است.

حیدرزاده، از جمله مشکلات همکاری میان خودروسازها و شرکت‏های دانش‏بنیان را وجود قوانین دست و پا گیر و همچنین ارزیابی‏های سخت‏گیرانه برای دانش‏بنیان شدن شرکت‏های تامین‏کننده خودروسازی ذکر کرد.

در ادامه این نشست موسوی نماینده ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل و نقل پیشرفته، به چالش‌ها، نقاط بهبود و فرصت‌های اکوسیستم همکاری میان شرکت‌های دانش بنیان و خودروسازها پرداخت و بر رصد کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته و نقش نهادهایی مانند معاونت علمی در تسهیل روندها تاکید کرد.

در پایان جلسه، عدم تامین وثیقه از سوی خودروسازها برای شرکت‌های دانش بنیان متقاضی دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی،‌عدم پیگیری رویدادهای برگزار شده برای به هم رسانی عرضه و تقاضا از سوی نهادهای مربوطه برای حصول نتیجه و تولید و عرضه قطعات و مجموعه‌های مورد نیاز، علاقه‌مندی خودروسازان به تاسیس مراکز رشد و نوآوری مستقل و در قالب زیرمجموعه خودروسازان، انگیزه پایین آنها برای بهره گیری از پتانسیل های موحود و تعامل با سایر بازیگران،‌دانش بنیان نبودن بسیاری از شرکت های قطعه ساز مورد تایید خودروسازان، نامشخص بودن شاخص‌های ارزیابی،  دانش بنیان بودن قطعات و مجموعه‌های خودرویی و تاثیر آن بر عدم تایید برخی از قطعات "های- تک" به عنوان دانش بنیان و عدم اجرای قانون مرتبط با ایفای نقش تامین کننده وثیقه جهت دریافت وام از سوی شرکت‌های دانش بنیان توسط شرکت های بیمه، از مهمترین چالش های اکوسیستم نوآوری صنعت خودرو شناسایی شدند.

 

محصولات پژوهشی
ارتباط با ما

 آدرس: تهران، خيابان كارگر شمالی، روبروی پارك لاله، ساختمان ١٢۰٤
 تلفن: ٦٦٤٢٢٣٧٨-٨۰
 دورنگار: ٦٦٩٢٩٦٣٤
 پست الكترونيک: info@itsr.ir