وبينار تخصصي "ژئو پلتيكي شدن تجارت جهاني و تحولات منطقه ای: پیامدهایی برای اقتصاد ایران" با حضور دکتر محسن شریعتی نیا، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، دکتر علیرضا گرشاسبی مدیر یکپارچه سازی سیاست ها موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، دکتر بهرام امیراحمدیان عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، دکتر مهدی فاخری، عضو هیات علمی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه و علی زاهدطلبان، عضو هیات علمی و مدیر گروه پژوهش های حقوق اقتصادی و بازرگانی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی توسط موسسه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، در این نشست تخصصی ابتدا علی زاهدطلبان عضو هیات علمی و مدیر گروه حقوق اقتصادی و بازرگانی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی به تحلیل روندهای کلان در حوزه تجارت بین الملل پس از جنگ جهانی دوم پرداخت و به شکل گیری دو روند چند جانبه گرایی و منطقه گرایی در کنار یکدیگر و تاثیر آن در نظام سازی و قاعده گذاری روابط تجاری بین الملل اشاره کرد.
 وی روی آوری کشورهای جهان به بحث زنجیره جهانی ارزش را نمونه ای از اوج گیری روند منطقه گرایی در دهه پایانی قرن بیستم و دهه اول قرن بیست ویکم دانست که واجد تحولات مهمی در حوزه سیاست تجاری کشورها بوده است. 
وی افزود: در حال حاضر 305 موافقت نامه تجاری منطقه ای فعال در سطح جهان در حال اجرا می باشد که در مقایسه با سال 1994 با تعداد 38 موافقت نامه از رشد و شتاب فوق العاده ای برخوردار بوده است و رویکرد فعالانه کشورها به این پدیده را نشان می دهد. ایشان در عین حال بروز نشانه هایی از واگرایی در این حوزه در یک دهه اخیر را با ذکر مثال هایی همچون، برگزیت، رشد ناسیونالیسم اقتصادی، ترامپیسم و خروج آمریکا از تعدادی از پیمان ها و سازمان های بین المللی نظیر یونسکو، سازمان بهداشت جهانی، موافقت نامه مقابله با تغییرات اقلیمی و شرایط آب و هوایی پاریس، تعلیق سازوکار حل و فصل اختلاف در WTO ، چالش‌های تجاری با چین و اتحادیه اروپا و شیوع ویروس کرونا و تهدید امنیت زنجیره تامین را مورد بحث قرار داد و این پرسش را مطرح ساخت که آیا ما با یک روند واگرایی تازه ای در جهان مواجه شده ایم و یا اینکه این رویدادها صرفا یک اتفاق بوده است که بعد از رفتن ترامپ به روند گذشته خود بازخواهد گشت. وی از اعضای پانل خواست تا  ضمن طرح نقطه نظرات خود به این پرسش پاسخ دهند و اولویت های سیاست تجاری ایران را در این زمینه برشمارند.
در ادامه این نشست دکتر محسن شریعتی نیا با اشاره به چالش های طولانی مدت آمریکا با چین و با توجه به اینکه اولویت اصلی دولت ها توجه به دغدغه های ملی و امنیتی مردم خود است، به تحمیل شرایط سیاسی جدید بر اقتصاد اشاره کرد و افزود: جنگ تجاری آمریکا و چین تاثیر گسترده ای بر همه بازیگران عرصه بین الملل خواهد داشت و این موضوع نشانه ای از آغاز یک روند تازه است و بعید است ما به گذشته برگردیم. 
وی افزود: با توجه به اعلام قبلی رئیس جمهور جدید آمریکا مبنی بر تمرکز بر چین و اولویت آن، احتمالا بایدن نیز همین روند را دنبال خواهد کرد و بر ضروت محدود سازی قدرت چین تمرکز خواهد داشت و بعید است که آمریکا دیگر مثل گذشته اقتصادش را بر روی چین باز نگه دارد و لذا ما به نوعی با انواع محدودیت های تجاری و تحریم ها کماکان در عرصه بین الملل مواجه خواهیم بود.
وی در خصوص اولویت های سیاست تجاری ایران افزود که در این میان ایران لازم است تا تمرکز خود را از اقتصاد و سیاست مبتنی بر نفت به سمت تجارت تغییر دهد، در غیر اینصورت با حذف تدریجی درآمدهای نفتی بر اثر تحریم، ما با دشواری های فراوانی مواجه خواهیم بود. 
دکتر مهدی فاخری نیز با اشاره به اتفاقات متعدد رخ داده از ابتدای قرن بیست ویکم تاکنون از جمله حوادث 11 سپتامبر، حمله آمریکا به عراق و افغانستان، شکل گیری داعش، حوادث سوریه و حمله های متعدد تروریستی در اقصی نقاط جهان، دو دهه اول قرن بیست و یکم را مشابه با حوادث  دهه آخر قرن 19 و دو دهه اول قرن بیستم دانست که آبستن تحولات مهمی گردید. 
وی گفت: اگر قرن بیستم را بتوان قرن جهانی شدن دانست، قرن بیست و یکم را می توان قرن ایجاد قطبی گرایی با سه یا 4 قدرت اصلی شامل آمریکا، اتحادیه اروپا، چین و کشورهای نوظهوری مثل هند و برزیل و اعضای بریکس دانست. 
وی در خصوص اولویت های سیاست تجاری ایران اظهار داشت، پی گیری الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت به عنوان سمبل چندجانبه گرایی می تواند همچنان در دستور کار باشد و در عین حال انعقاد تعدادی از موافقت نامه های منطقه ای تجاری با 10 کشور از شرکای راهبردی خود را برای حضور موثرتر در این عرصه دنبال کند.
دکتر بهرام امیر احمدیان نیز با اشاره به پتانسیل های همکاری منطقه ای برای ایران و یهره گیری از مزیت ژئوپلیتیکی خود، شرط اصلی آن را همگرایی بیشتر و تفاهم با بازیگران و کشورهای منطقه دانست. وی در این زمینه نقش بخش خصوصی را بسیار حائز اهمیت دانست و آن را موتور اصلی چنین کارکردی پس از تفاهمات اولیه دولت ها برشمرد و افزود جا دارد تا بخش خصوصی برای حضور فعالانه در این عرصه بیش از پیش تقویت شود. وی همچنین به طرح یک کمربند و یک راه اشاره کرد و پروژه هایی نظیر این ابتکار را فرصت مناسبی برای ایران دانست که در عین حال بهره مندی از آن مستلزم تقویت و بهبود سه لایه اساسی شامل، تقویت زیر ساخت ها، تقویت بخش خصوصی و همگرایی سیاسی و تفاهم با بازیگران منطقه ای دانست. وی همچنین اشاره ای هم به رویدادهای اخیر منطقه قره باغ و تحولات پس از آن  داشت.
علی زاهدطلبان عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در پایان، ضمن جمع بندی مطالب، با اشاره به حضور کمرنگ ایران در زمینه موافقت نامه های تجاری منطقه ای، به چالش های ایران برای حضور فعالانه در ترتیبات تجاری منطقه ای اشاره کرد و افزود: بی ثباتی محیط پیرامونی و تنش های سیاسی منطقه ای، دوری بلندمدت ایران از نظام تجاری چندجانبه ( گات و WTO) و شکل گیری قوانین و مقررات معارض، فقدان یک راهبرد مشخص و روشن با اثر بخشی عملیاتی، بی ثباتی محیط تجاری کشور به ویژه در شرایط تحریم، نگاه تزئینی به موافقت نامه های تجاری و عدم التزام به اقتضائات آن و برنتافتن هیچ حد مطلوبی از رقابت خارجی، ضعف تشکیلاتی و نهادی و فقدان سازوکارهای منسجم و فیصله بخش، فقدان وحدت فرماندهی و تداخل وظایف دستگاه ها، فقدان زیرساخت های تجاری و فنی لازم برای اجرای موثر موافقت نامه ها، کمبود نیروی انسانی ماهر و متخصص و آشنا با موضوعات توافق های تجاری و عدم وجود سازوکارهای نظارتی موثر برای پایش موافقت نامه های امضا شده را از جمله مهمترین چالش های ایران در این زمینه دانست.
 وی، دنبال نمودن الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت را جزو اولویت های سیاست تجاری ایران دانست و در عین حال حضور فعالانه در عرصه ترتیبات تجاری منطقه ای به ویژه با شرکای طبیعی و راهبردی و همسایگان خود را برای افزایش مبادلات فی مابین و توسعه صادرات غیرنفتی  ضروری برشمرد و از دیگر اولویت های مهم سیاست تجاری کشور دانست که لازم است با برطرف کردن چالش های مذکور به جدیت دنبال شود.
در پایان نیز اعضای پنل به تعدادی از پرسش های شرکت کنندگان در وبینار پاسخ دادند.